ग्लोबल नेपाली
बागलुङका राजेन्द्र कुमार (आरके) शर्मा दुई दशक भन्दा धेरै भयो कतार गएको।
सन् २००३ मा कतार जानुभन्दा पहिला उनी भारतको एक ट्राभल एजेन्सीमा काम गर्थे। त्यसैको उधारो उठाउने क्रममा कतार गएका आरके उतै बसे।
'मेरो परिस्थिति, जोसँग पैसा उठाउन गएको थिएँ, उहाँ आफै आर्थिक समस्यामा हुनुहुँदो रहेछ। पछि मैले त्यहीँ कतारीसँग मिलेर काम गरेँ,' उनले भने, 'सुरूमा मैले निर्माण सम्बन्धी कम्पनीमा एकाउन्टेन्ट भएर काम गरे। त्यसपछि क्याटरिङ र निर्माण व्यवसायमा लगानी गरेको हुँ।'
शर्मा कतारमा रहेको पिजन इन्जिनियरिङका सञ्चालक हुन्। उनी अहिले हस्पिटालिटी, सेक्युरिटी र पूर्वाधार क्षेत्रमा काम गर्छन्। जस अन्तर्गत २३ सय भन्दा धेरैले रोजगारी पाएका छन्।
कुनै बेला शर्माको कम्पनीले ४५ सय सम्मलाई रोजगारी दिएको थियो।
'हामी कतारका राष्ट्रिय आयोजनाहरूमा सूचीकृत भएको सब–कन्ट्र्याक्टर हो। हामीले फिफा विश्वकप–२०२२ का लागि निर्माण गरिएका स्टेडियमहरूमा काम गर्यौं', उनले भने, 'सडक निर्माणदेखि भवनहरू बनाउने सम्मका काममा हामी सहभागी भयौं। त्यही बेलामा हो हामीले ४५ सय भन्दा धेरैलाई रोजगारी दिएको।'
यसरी रोजगारी सिर्जना गरेका शर्मा पहिल्यैदेखि जागिर खाने भन्दा दिने ध्याउन्नमा थिए। जागिर खोज्दै भारतमा भौंतारिने क्रममा उनले दिनमा एउटा रोटी खाएर कयौं दिन बिताए। त्यो बेला पनि उनी कसरी आफूसँगै अरूलाई पनि रोजगारी हुने काम गर्न सकिन्छ भनेर सोच्थे। आफ्ना बुबाले 'व्यवसाय गर्यो भने सफल भइन्छ' भनेको सम्झिन्थे। त्यही भनाइ पच्छ्याएकै कारण अहिलेको अवस्थामा आइपुगेको उनले बताए।
उनले कतारमा हस्पिटालिटी र निर्माण हुँदै मेडिकल सेवामा काम गरे। व्यापार–व्यवसायमा दुई दशक काम गरिसक्दा धेरै कुरा सिक्न पाए। यस अवधिमा कल्याणकारी, नीति निर्माणमा पनि काम गरे। अहिले उनको कार्यक्षेत्र विस्तार भएर कतार, दुबई, साउदी अरबसम्म पुगेको छ। नेपालमा पनि उनले माइक्रो फाइनान्स, जलविद्युत लगायतमा लगानी गरेका छन्।
आफ्नै सक्रियतामा कान्तिपुर मेडिकल सर्भिसेस सुरू भएको र यो मध्यपूर्वमा नेपालीको लगानी भएको पहिलो स्वास्थ्य संस्था रहेको उनले दाबी गरे। कान्तिपुर मेडिकल सर्भिसेस नर्सिङ होम जस्तै हो। त्यहाँ आठ जना चिकित्सक कार्यरत छन्। यहाँबाट तत्काल जरूरत पर्ने उपचारदेखि विभिन्न परीक्षण हुन्छन्।
दुई दशकदेखि कतारमै रहेका शर्माको नजरमा मध्यपूर्वका देशहरू र मलेसिया अवसरका खानी हुन्।
'म विश्वका ६० भन्दा धेरै देश घुमेँ। संघर्ष सबैतिर छ। तर मध्यपूर्वमा राम्रोसँग गर्यो भने सम्भावना झन् धेरै छ,' उनले भने, 'मैले कतारमा व्यवसाय सुरू गर्दा चार/पाँच जना मात्रै नेपाली थिए। अहिले झन्डै एक हजार जनाको व्यवसाय छ। तुलनात्मक रूपमा कतारमा धेरै औपचारिक पढाइ गरेकाहरू कम छन्, तर पनि राम्रै प्रगति गरेका छन्।'
यसो भन्दैमा मध्यपूर्व चुनौती रहित होइन। व्यवसाय जहाँ गरे पनि धैर्य हुनुपर्छ। एकाध वर्षमै केही भएन भनेर आत्तियो भने केही गर्न सकिँदैन। त्यसैले बिस्तारै हुन्छ भन्ने सोच राख्नुपर्ने उनी बताउँछन्।
त्यस्तै त्यहाँ जाने कामदारका पनि केही कमजोरी उनले देखेका छन्। कामदारहरू काम गर्दा अपनाउनुपर्ने सुरक्षा आफ्ना लागि हो भन्ने ठान्दैनन्। यसै कारण ठूला दुर्घटना समेत भएका छन्। अनि केही नबुझी जाँदा सो देशमा स्वास्थ्य सम्बन्धी विभिन्न समस्या आउँछन्। आफ्नो काम बाहेक अरू सीप सिक्न नखोज्दा समेत समस्या पर्ने उनले बताए।
मलेसिया, मध्यपूर्वका देश जानेलाई हेर्ने नजर समेत नेपालमा फरक रहेको शर्माको अनुभव छ। पश्चिमा मुलुकको तुलनामा मध्यपूर्व कमजोर जस्तो ठानिनु आफैमा विभेद रहेको उनले बताए।
देशमा आइरहेको रेमिटेन्समध्ये ६५ प्रतिशत श्रमिकले पठाएको भन्दै शर्माले उनीहरूलाई 'विचरा' पात्र ठान्न नहुने बताए।
'कामदारहरूलाई सामाजिक सुरक्षा कोषमा समेट्नुपर्ने भन्दै म र डिबी क्षेत्रीले संघर्ष गर्यौं,' उनले भने, 'भेडागोठमा काम गर्ने होस् या अरबीको घर वा अफ्रिकाको होटलमा, सबै कामदारको समानताका लागि हामी लडिरहेका छौं।'
वर्षौंदेखि गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) अभियानमा लडिरहेका र विभिन्न पदमा बसेर काम गरेका शर्माले अहिले एनआरएनएको भद्रगोल अवस्था मिलाउन सबै गम्भीर हुनपर्ने बताए।
पछिल्लो ५/७ वर्षदेखि एनआरएनएलाई सबैको बनाउने भन्दा पनि व्यक्ति केन्द्रित बनाउन खोजिएको उनको भनाइ छ।
'यो संस्थाले सामाजिक क्षेत्रमा र नेपालको विपत्तिमा धेरै काम गरेको छ। त्यसैले हामी आम श्रमिक र विदेशमा रहेका ८० लाख नेपालीको मुद्दामा केन्द्रित हुनुपर्छ,' शर्माले भने, 'हामी एक आपसमा लडेका कारण हाम्रा एजेन्डा कमजोर भए। त्यसमा मेरो पनि कति दोष होला। हामी सबैले आत्म समीक्षा गर्न जरूरी छ।'
आगामी मे ३ देखि ५ सम्म एकता महाधिवेशन गर्न लागिएको भन्दै उनले त्यसमा सबै समेटिनुपर्ने बताए। सबै एक ठाउँ बसेर छलफल गरे निकास निस्किने उनको जिकिर छ। सम्भव भए प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली, नभए तालुकदार निकाय परराष्ट्र मन्त्रालयले सर्वपक्षीय गोलमेच सम्मेलन गर्नुपर्ने उनको माग छ।
'एजेन्डा भन्दा तपाईंको कुर्सी ठूलो होइन भनेर हामीलाई विश्वभर रहेका नेपालीले खबरदारी गरेका छन्। त्यसैले हामी गोल टेबलमा बसेर छलफल गरौं,' उनले भने, 'हामीले कहीँ न कहीँ आफू हारेर जित्ने ठाउँ खोजौं। सर्वमान्य केही हुँदैन। त्यसैले अर्धमान्य खोजेर भए पनि हामी मिल्नुको विकल्प छैन।'
राजनीतिक दलका कोही नेताले एनआरएनएको फुट नचाहेको भन्दै उनले कसैले पनि आफू अनुकूलको व्याख्या गर्न नहुने बताए। विदेशमा रहेका दाजुभाइले एक/एक डलर दिएर एनआरएनए बलियो भएको भन्दै उनले कुर्सीका लागि लड्दा उनीहरूमाथि घात हुने बताए।
'गोल टेबलमा बसेर एकले अर्कालाई मनाउन सक्नुपर्छ। कि त आफूले अर्कोलाई मनाउन सक्नुपर्छ कि मान्न सक्नुपर्छ,' शर्माले भने।
(सेतोपाटी ग्लोबलका अन्य सामग्री पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस्
ग्लोबल नेपालीबारे यो इमेलमा सम्पर्क गर्नुहोस्- [email protected]
