ग्लोबल नेपाली
क्यानडामा नेपाली विद्यार्थीमाथि बलात्कार, यौन दुर्व्यवहार र अन्य किसिमका हिंसाका घटना बढिरहेको छ।
गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) क्यानडाकी महासचिव चन्दा अधिकारीका अनुसार त्यस्ता घटना धेरैजसो नेपालीबाटै हुने गरेका छन्।
यसको एउटा उदाहरण गत डिसेम्बरमा ओरन्टारियामा भएको घटना हो। त्यहाँ एक नेपाली छात्रा सामूहिक बलात्कारको सिकार भएकी थिइन्। उनलाई चिनजानकै साथीहरूले बलात्कार गरेका थिए।
ती युवतीलाई उद्धार गरेर कानुनी लडाइँका लागि सहजीकरण गरिरहेको महासचिव अधिकारीले बताइन्।
'ती युवतीलाई एक जना साथीले क्रिसमस मनाउन कोठामा बोलाएछन्। त्यहाँ अरू दुई जना केटा साथी पनि थिए। तिनले आफूहरू दाइजस्तै भएको बताए,' चन्दाले ती युवतीलाई उद्धृत गर्दै भनिन्, 'तिहारमा टीका लगाउने कुरासमेत भएको रहेछ।'
ती युवतीले आफूलाई बेहोस बनाइएको र सात घन्टापछि होसमा आउँदा बलात्कृत भएको थाहा पाएको बताएकी छन्।
'यो घटनामा क्यानडा प्रहरीले छानबिन गरिरहेको छ,' अधिकारीले भनिन्, 'एक जना तारेखमा छुटेका छन् भने दुई जना थुनामा छन्।'
क्यानडामा स्नातक, स्नातकोत्तर वा विद्यावारिधिका लागि विद्यार्थीहरू जान्छन्। धेरैजसो नेपाली विद्यार्थी प्लस-टू सक्नेबित्तिकै स्नातक पढ्न जाने गरेका छन्। कम उमेरका उनीहरूमाथि पढाइ सँगसँगै खर्च जुटाउने जिम्मेवारी थपिन्छ। यसले कतिपय विद्यार्थी शारीरिक र मानसिक तनाव झेल्न बाध्य हुन्छन्।
'प्लस-टू पढ्दासम्म आमाबाको काखमा बसेका बच्चाहरूले यहाँ आउनेबित्तिकै आफै खाना पकाउनुपर्छ। पढ्नुपर्छ। काम गरेर पढाइ खर्च र अरू खर्च जुटाउनुपर्छ,' एनआरएनए क्यानडाकी महासचिव अधिकारीले भनिन्, 'हरेक कुरामा चिन्ता हुन्छ। भनेको काम मिल्दैन। मिलेको काम सोचेजस्तो हुँदैन। यसले पनि विद्यार्थीहरूमा तनाव थप्छ।'
यस्तो अवस्थामा कतिपयले नयाँ विद्यार्थीलाई काम लगाइदिन्छु भनेर फकाइफुलाइ गर्नुका साथै खर्च कम हुन्छ भनेर सँगै बस्न लगाउँछन्।
'त्यसपछि मौकाको फाइदा उठाउँदै यौन दुर्व्यवहारको सिकार बनाउँछन्,' अधिकारीले भनिन्, 'आज मात्रै दुइटा केस आएका थिए। एक युवतीलाई पुरूषले काम लगाइदिन्छु भनेछन्। त्यसकै बहानामा यौन दुर्व्यवहार गर्न खोजेछन्। भनेको मानिनस् भने तेरो मेसेज सार्वजनिक गरिदिन्छु भन्दै धम्की दिएछन्।'
यति मात्र होइन, कसैले कोठा खोजिदिने बहानामा बोलाउने र बलात्कार गर्ने घटना पनि बढेको उनले बताइन्।
यस्ता घटनाबाट खासगरी छात्राहरू एकदमै सचेत हुनुपर्ने उनको सुझाव छ।
'नयाँ मान्छेको विश्वास गरिहाल्न हुँदैन। काम लगाइदिन्छु, स्पोन्सरसिप खोजिदिन्छु भन्ने बहानामा धेरै नराम्रा घटना भइरहेका छन्। त्यसैले सकेसम्म आफै काम खोज्नु राम्रो हुन्छ। मेहनत गर्छु भन्नेलाई काम पाउन गाह्रो हुँदैन,' उनले भनिन्।
चिनेकै साथी भए पनि कसैले कोठामा बोलाए एक्लै नजान उनी सुझाउँछिन्। नयाँ मान्छेसँग संगत गर्नुअघि आनीबानी राम्ररी बुझ्न सल्लाह पनि दिन्छिन्।
आफ्ना केटाकेटीलाई क्यानडा लगायत मुलुकमा पढ्न पठाउने अभिभावकलाई पनि अधिकारीको सुझाव छ। उनी भन्छिन्, 'आफ्नो बच्चा कुलतमा लागेको छ कि छैन भन्ने बुझेर पठाउनुहोला। छोराछोरीलाई सामाजिक सञ्जाल कसरी प्रयोग गर्ने, कस्ता मान्छेको संगत गर्ने, समस्या पर्दा कसलाई सम्पर्क गर्ने भन्ने सिकाउन पनि जरूरी हुन्छ।'
महासचिव अधिकारी आफै पनि अध्ययन गर्न आठ वर्षअघि क्यानडा गएकी थिइन्। उनी अहिले एक कम्पनीमा म्यानेजर छिन्। आफ्नै व्यवसाय पनि छ। त्यसबाहेक सामाजिक काममा सक्रिय छिन्। उनको सामाजिक सक्रियताकै कारण त्यहाँको सरकारले एलिजाबेथ अवार्ड दिएको थियो।
उनी अप्ठ्यारोमा परेका नेपालीलाई व्यक्तिगत र संस्थागत रूपमा सहयोग गर्छिन्।
'उपचार खर्च जुटाउन, शव फर्काउन र दुर्व्यवहारमा परेका विषयमा सहजीकरण गर्न पकेटबाट पैसा उठाएर भए पनि सहयोग गरिरहेका छौं,' उनले भनिन्।
क्यानडा नेपाली विद्यार्थीहरूको आकर्षक गन्तव्य मुलुक हो। यहाँ धेरै विद्यार्थी इञ्जिनियरिङ, डाक्टर, व्यवस्थापन लगायत विभिन्न विषय पढ्न जान्छन्। जानेबित्तिकै पढाइसँग मिल्दोजुल्दो काम नपाउने चुनौती भने छ।
'डाक्टर पास गरेर आएको भए पनि सिधै डाक्टरी काम पाइँदैन। थप पढेर यहाँको लाइसेन्स लिएपछि मात्र काम पाइन्छ,' अधिकारीले भनिन्, 'होइन भने रेस्टुरेन्टमा वेटर, क्यासिअर, केयरगिभर, डिसवासर लगायत काम गर्नुपर्छ।'
क्यानडामा विद्यार्थीहरूले साताको २४ घन्टा काम गर्न पाउँछन्। अधिकांश नेपाली विद्यार्थी काम गरेर पढाइ खर्च जुटाउँछन्। कतिपयले नेपालबाटै खर्च लगेर पढिरहेका छन्।
'मेहनत गर्न सक्नेले यहीँ कमाएर खर्च जोहो गरिरहेका छन्,' उनले भनिन्, 'क्याम्पस विदा हुँदा दिनरात खटेर काम गर्नेलाई खर्च जुटाउन गाह्रो हुन्न।'
उनका अनुसार क्यानडा महिलामैत्री कानुन भएको मुलुक हो। महिलामाथि बलात्कार र दुर्व्यवहार गर्नेलाई कडा कानुनी कारबाहीको व्यवस्था छ।
'घटना, दुर्घटना त हरेक ठाउँमा हुन्छ। तर क्यानडा महिलाहरूका लागि सुरक्षित र अधिकार भएको देश हो। यहाँ महिलालाई एकदमै प्राथमिकता दिइन्छ,' उनले भनिन्।
सेतोपाटी ग्लोबलका अन्य सामग्री पढ्न यहाँ क्लिक गर्नुहोस्
ग्लोबल नेपालीबारे यो इमेलमा सम्पर्क गर्नुहोस्- [email protected]
