जसले अमेरिकामा काम गरेर जनकपुरमा चलाइरहेका छन् क्यान्सर अस्पताल

सन्जिब बगाले

ग्लोबल नेपाली

सन् २००३ मा अमेरिका गएका विनय शाहले सन् २००७ मा अमेरिकाबाट इन्टरनल मेडिसिनमा एमडी पास गरे। एमडी पास गरेलगत्तै सन् २०१० देखि ३ वर्षसम्म अंकोलोजी र हेमाटोलोजीमा फेलोसीप गरे।

उनले १३ वर्षसम्म मेडिकल अंकोलोजिष्ट एण्ड हेमाटोलोजिष्ट भएर काम गरे। त्यसयता भने उनी गैरनाफामुलुक संस्था विनय-तारा फाउण्डेसनमा पूर्ण रूपमा लागेका छन्। उनी यो संस्थाको अध्यक्ष र सिइओ (प्रमुख कार्यकारी अधिकृत) हुन्।

नर्सिङ पेसामा रहेकी उनकी श्रीमती तारासँग मिलेर उनले सन् २००५ मै यो संस्थाको सुरूआत गरेका थिए। जतिबेला उनी आवासीय चिकित्सकको रूपमा दोस्रो वर्षमा अध्ययनरत थिए।

'सन् २०१० मा मेडिकल अंकोलोजिष्ट र हेपाटोलोजिष्ट भएर मैले अमेरिकाका विभिन्न अस्पतालहरूमा काम गरेँ। नेपालमा रहँदा पनि खुसी साथ काम गरेको हो। नेपालमा भन्दा अमेरिकामा उपचार गर्ने तरिका र प्रविधिमा फरक छ,' उनले भने, 'मुख्य कुरा त प्रविधिले नै गर्ने हो। त्यसपछि जनशक्तिको कुरा आउँछ। अमेरिकामा एउट टिमले प्रमाण र परीक्षणका आधारमा उपचार गर्छ।'

अमेरिकामा नेपालमा जस्तो मर्यादाक्रम अनुसारको काम नहुने भन्दै उनले त्यहाँ नयाँ विज्ञ भए पनि त्यही अनुसारको जिम्मेवारी पाउन सक्ने बताए।

अमेरिकामा लामो समय क्यान्सर उपचारकै क्षेत्रमा लागेको हुनाले हिजोआज उनी यसकै अनुसन्धानमा व्यस्त छन्। क्यान्सरबारे आएका नयाँ प्रविधि अनुसन्धानबारे अमेरिकामा कन्फरेन्सहरू गरिरहेका हुन्छन्। उनले जनकपुरमा क्यान्सर उपचार केन्द्र समेत बनाएका छन्। अहिले २५ बेडको सानो अस्पताल छ अब छिट्टै २ सय बेडको अस्पताल बनाउने उनको योजना छ।

'२०१८ देखि २५ बेडको क्यान्सर उपचार केन्द्रित अस्पताल जनकपुरमा चलाइरहेका छौं। २ सय बेडको क्यान्सर अस्पतालको लागि जग्गा लिइसकेका छौं,' उनले भने,'भवनको डिजाइन भएर नक्सा समेत पास भइसकेको छ। केही प्रक्रिया मिलाएपछि निर्माणको काम सुरू हुन्छ। विश्व स्तरको क्यान्सर हस्पिटल बनाउने हाम्रो लक्ष्य हो।'

महोत्तरीमा जन्मेका विनयलाई सानैदेखि सामुदायिक काममा लाग्ने रहर थियो। तर त्यसका लागि पैसा थिएन। त्यही भएर उनी जतिबेला अमेरिका गए त्यो बेलादेखि सामाजिक काममा लाग्ने प्रण गरे।आफू सामाजिक काममा लाग्नुको श्रेय उनी मदर टेरेसालाई दिन्छन्।

'हामीलाई विज्ञान पढाउने शिक्षकको घरमा प्रशस्त पुस्तक थिए। मैले त्यहाँ धर्म, संस्कृति, दर्शन र इतिहासको बारेमा धेरै पढ्न पाएँ। मैले झण्डै ३ सय किताब पढेँ होला,' उनले भने, 'मैले पढेकोमध्ये मदर टेरेसाको जीवनीले मन छोयो। युरोपमा हुर्केकी एउटी युवतीले कलकत्ता जस्तो पछाडी परेको ठाउँमा आएर सेवा गरेको घटनाले मलाई सामाजिक काममा लाग्न प्रेरित गरेको हो।'

विनय-तारा फाउण्डेसनले नेपालमा मात्र होइन अमेरिकामा समेत काम गर्छ। उनी अमेरिकाको वासिङ्टनस्थित बेल्भ्युमा क्यान्सर सेन्टर स्थापना गर्न कस्सिएका छन्। सन् २०२७ सम्म क्यान्सरबारे अनुसनन्धान गर्नको लागि अनुसन्धान केन्द्र बनाइसक्ने उनको दाबी छ।

विनय-तारा फाउण्डेसनले शिक्षा, अनुसन्धान र जनचेतना लगायतका क्षेत्रमा काम गर्छ।

उनी अमेरिका र नेपाल दुवैतिर स्वास्थ्य नीतिबारे छलफलमा समेत व्यस्त रहन्छन्।

हस्पिटलको काम छोडेर सामाजिक काममा लाग्ने तपाईंको आयस्रोत के हो भन्ने जिज्ञासामा उनले कन्फरेन्सको आयोजना र विभिन्न तरिकाले आउने सहयोग रहेको बताए। उनका अनुसार सहयोग व्यक्तिगत र संस्थागत रूपमा आउने गर्छ।

'हामीले अमेरिकाका विभिन्न सहरहरूमा कन्फरेन्सको आयोजना गरिरहेका हुन्छौं। त्यो बाहेक सहयोग नै हो। हामीले सोचे अनुसार काम गर्न सकिरहेका छौं,' उनले भने, 'क्यान्सरको क्षेत्रमा काम गर्ने भएकाले सहयोग आइरहेको छ। सँगै कन्फरेन्सहरूमार्फत् हामीले कमाइरहेका पनि छौं।'