नवलपुरको गैंडाकोट नगरपालिकाको हर्कपुरमा आयोजना भएको दुई दिने फाइनप्रिन्ट फिभर शनिबार समापन भएको छ। चौधरी फाउन्डेसनले सञ्चालनमा ल्याएको उन्नति कल्चरल भिलेजमा फागुन २८ देखि २९ सम्म 'फाइनप्रिन्ट फिभर' आयोजना भएको हो।
शुक्रबार सुरु भएको फिभरको पहिलो दिन पाँच वटा सत्र सञ्चालन भएका थिए। पहिलो सत्र थियो, ‘किताब : मेरो मनको साथी’। यो सत्रमा अभिनेता राजेश हमालले पुस्तकबारे आफ्ना अनुभव, पुस्तकप्रति आफ्नो आकर्षण एवम् लगावबारे चर्चा गरे।
सर्वसाधारणमाझ अध्ययनशील अभिनेताका रूपमा चिनिएका उनले फिभरका अवसरमा किताब पढ्ने बानी आफूमा कसरी विकास भयो, किताबसँगको पहिलो साक्षात्कार कस्तो रह्यो, यसप्रतिको लगाव कसरी बढ्दै गयो भन्नेलगायत विषयमा आफ्ना अनुभव सुनाए।
अर्को सत्र रह्यो, ‘अर्थनीति र राजनीति’। यो सत्रमा उद्यमी विनोद चौधरीसँग नयाँ पत्रिकाका सम्पादक उमेश चौहानले संवाद गरे। यो सत्रमा उद्यमी चौधरीले आफूले जीवनमा गरिरहेको राजनीति र आर्थिक समृद्धिका लागि गरिरहेका कामबारे चर्चा गरे।
उक्त अवसरमा उद्योगी चौधरीले आफू समाज परिवर्तनमा योगदान पुर्याउन राजनीतिमा होमिएको बताए। आफू व्यवस्थापकीय पाटोमा अब्बल भएको र त्यही आवश्यकता आजको राजनीतिमा देखेर आफू राजनीतितर्फ आकर्षित भएको उनको भनाइ थियो।
यसपछिको सत्र ‘सेतो धरतीको एक दशक’मा लेखक अमर न्यौपानेले पुस्तक बजारमा आइसकेपछि पाठकबाट कस्तो प्रतिक्रिया आयो, यसले आफ्नो जीवनमा केकस्तो प्रभाव पार्यो भन्ने अनुभव सुनाए। फिभरका अवसरमा ‘सेतो धरती’को विशेष संस्करणको लोकार्पणसमेत गरियो। लेखक न्यौपानेले पुस्तकको रचना सन्दर्भको प्रसंग कोट्याए।
‘२०६७ कोजाग्रत पूर्णिमाको दिन पानीको घामले पद्मश्री पुरस्कार पाएको थियो। त्यो दिन देवघाटमा घुम्न जाँदा मनमा प्रश्न आयो, बालबालिकाको ठूलो हुने समय हुन्छ, युवालाई अगाडि बढ्ने योजना हुन्छ। बूढाबूढीको के हुन्छ रु मलाई लाग्यो, मैले यो प्रश्नको उत्तर लेख्नुपर्छ।’ अमरलाई आफूलाई युवा हुँदैहुँदै बुढ्यौँली जीवन बिताउन मन लाग्यो र उनी वृद्धाश्रम घुम्न थाले।
‘लामो समय देवघाट अनि पशुपतिको वृद्धाश्रम घुमें, त्यही क्रममा धेरै धेरै घटना भए, जसले मलाई यसलाई कथा होइन, उपन्यास नै लेख्न प्रेरित गर्यो,’ उनले भने, ‘एक जना आमालाई मैले पछ्याए, उहाँलाई कोही भेट्न आउँछन् त भनेर सोधें। उहाँले उत्तर दिनुभयो- बाटो बिर्सेको भए पो सोध्दै आउँथे, बाटो चिनेका त किन आउँथे।’ गाउँ वृद्ध आश्रम भएको छ। किताबले भन्दा जीवनले धेरै बोल्छ। धेरै घटनाले मलाई पुस्तक लेख्न प्रेरणा दिएको छ।’
पुस्तकको सार्वजनिक कार्यक्रममा उनले सेतो धरती अंग्रेजीमा प्रकाशन हुन लागेको बताए। यस पुस्तकलाई लेखक निरञ्जन कुँवरले अनुवाद गरेका छन्। यससँगै फिभरका अवसरमा अर्को सत्र रह्यो, ‘कविताको क’। यो सत्रमा कवि असीम सागरको विभिन्न कविता वाचन गरे। कविता लेखनका सन्दर्भबारे पनि आफ्ना धारणा राखे। फिभरको अन्तिम सत्र थियो, सांगीतिक प्रस्तुतिको। यो सत्रमा अनिल शाही र उनको समूहले नेपालको मौलिक सांगीतिक कला प्रस्तुत गरे।
शुक्रबार सुरु भएको फिभरको दोस्रो दिन शनिबार नेता गगन थापा, रवि लामिछानेदेखि अभिनेत्री मनीषा कोइरालासम्मका व्यक्तित्वले आफ्ना अनुभव र धारणा सुनाए।
फिभरको दोस्रो दिनको पहिलो सेसन ‘देशजगत’ बाट सुरु भयो। यो सेसनमा लेखक एवम् उद्यमी जीवा लामिछानेसँग नेता गगन थापाले अन्तर्संवाद गरे। यो संवादमा उनीहरुले विदेशमा बसिरहेका नेपाली एवम् उनीहरुको अवस्था र गैरआवासीय नेपालीहरुले नेपालमा गर्न खोजेका लगानी आदिका विषयमा चर्चा पनि भयो। लामिछानेको पुस्तक ‘देश देशावर’मा आधारित रहेर पनि संवाद भयो।
यसपछिको सत्र थियो, ‘इन्द्रेणी’ शीर्षकको। यो सत्रमा निरञ्जन कुँवरसँग प्रतीक्षा कट्टेलले संवाद गरिन्। यस सत्रमा नेपालमा क्वेरहरुले भोग्नुपरेका विभिन्न कठिनाइ एवम् जटिलताबारे चर्चा भयो। साथै शैक्षिक पाठ्यक्रममा यो विषयले प्राथमिकता नभएको विषयमा पनि वक्ताहरुले चर्चा गरे।
यसैगरी अर्को सत्र थियो, ‘बाँच्ने अभिलाषा’। यो सत्रमा अभिनेत्री मनीषा कोइरालासँग स्वरूप आचार्यले अन्तर्संवाद गरे। यो सत्रमा अभिनेत्री कोइरालाले क्यान्सर लागेपछि आफूले भोग्नुपरेका पीडा एवम् त्यसविरुद्ध जुध्न आफूले गर्नुपरेका संघर्षका कथा सुनाइन्। क्यान्सर लागेपछिको अमेरिका बसाइ अनि त्यसको निदानपछि आफूले अपनाएको जीवनशैलीबारे पनि यो सत्रमा अन्तर्संवाद भयो।
यसपछिको सत्र रह्यो, ‘पुँजीवाद र स्वतन्त्र समाज’। यो सत्रमा मुराहरि पराजुलीसँग विद्यालक्ष्मी महर्जनले वार्ता गरिन्। यस सत्रमा दुवै वक्ताले नेपालमा स्वतन्त्रताको अवस्था एवम् पुँजीवादको अवस्था आदि विषयमा आधारित रहेर चर्चा गरे। साथै उनीहरुले विश्वका अन्य मुलुकमा भइरहेको अभ्यासबारे पनि अन्तर्संवाद गरे।
‘राजनीतिसँगै राजकाज’ पुस्तकका विषयमा आधारित रहेर लेखक एवम् नेता रवीन्द्र मिश्रसँग पत्रकार रवि लामिछानेले छलफल गरे। यो सत्रमा उनीहरुले नेपालमा भइरहेको राजनीतिक अवस्था र त्यसले जनजीवनमा पारेको प्रभावबारे चर्चा गरियो। उक्त अवसरमा मिश्रको पुस्तक ‘राजनीतिसँगै राजकाज’ पुस्तक तीन जना युवालाई वितरण गरियो। मिश्रको पुस्तकको औपचारिक विमोचन भने भइसकेको छैन।
यसपछिको सत्र थियो, ‘रहरका रङ’को। यो सत्रमा ‘रहर’ कथासंग्रहका लेखक सुरेश बडालसँग प्रकृति भट्टराई बस्नेतले संवाद गरिन्। यो सत्रमा लेखक बडालले आफ्नो लेखनयात्राका बारेमा छलफल त गरे नै, सँगै पुस्तकका अन्तर्वस्तुबारे पनि चर्चा गरियो।
संवादको अन्तिम सत्र थियो, ‘धमिराहरू’। यो सत्रमा लेखक राजीव उपाध्यायसँग प्रकाश रिमालले संवाद चलाए । उनीहरुले नेपालमा भ्रष्टाचारको अवस्था एवम् विविध विषयमा चर्चापरिचर्चा गरे। साथै देशको समृद्धिका लागि आर्थिक विषयमा गर्नुपर्ने कामबारे पनि उनीहरुबीच अन्तर्संवाद भयो । तर जबसम्म नेपालमा भ्रष्टाचार निर्मूल हुँदैन, तबसम्म समृद्धिको कल्पना गर्न नहुने उनीहरुले बताए ।
यसैगरी समापन प्रस्तुति रह्यो, ‘रेप मेसिन’ शीर्षक नाटक। यही नाटकसँगै फाइनप्रिन्टका सबै सत्र एवम् फाइनप्रिन्ट फिभर सम्पन्न भयो।
कार्यक्रमका अवसरमा लेखकसँग पुस्तक हस्ताक्षरका कार्यक्रम रहे। विशेष छुटमा पुस्तक प्रदर्शनी र अन्य रचनात्मक कार्यक्रम पनि भए। चौधरी फाउन्डेसनसँगको सहकार्यमा भएको सबै सत्र निःशुल्क थिए।
कार्यक्रममा सहभागी हुन चाहनेलाई लक्षित गरी आयोजकले भरतपुरस्थित वीरेन्द्र क्याम्पस चोकअगाडि सिजी ल्यान्डमार्क र कावासोती चोकबाट सटल बसबाट आवतजावतको समेत व्यवस्था गरेको थियो।
यो कार्यक्रमले पाठक एवम् लेखकलाई नजिक्याएको फाइन प्रिन्ट प्रकाशनका निरज भारीले बताए। उनले कोभिडपछिको माहोलमा समाज र पुस्तक व्यवसायीमा उर्जा थप्न पनि यो कार्यक्रमले सकारात्मक योगदान दिने विश्वास व्यक्त गरे।