ताप्लेजुङको प्रसिद्ध शक्तिपीठ पाथीभरामा पुग्नेगरी केबलकार बन्ने कुराले चर्चा पाएको एक दशकभन्दा बढी भयो। तर निर्माण कार्य भने सुरू भएकै छैन।
पाथीभरा क्षेत्र विकास समितिको संयोजनमा गत महिना गएको एक सर्वपक्षीय अनुगमन टोलीले पाथीभरा क्षेत्रमा पुग्न सहज गर्नेगरी केबलकार बनाउन आवश्यक वातावरण सिर्जना गर्न र कानुनी अड्चनहरु भए त्यसलाई फुकाई सरलीकृत गर्नसमेत सरोकारवालाहरुलाई सुझाव दिएको थियो।
सो समितिले स्थानीय नागरिक, राजनीतिक दलका स्थानीय नेता तथा प्रतिनिधि र अरू धार्मिक एवं पर्यटकीय सरोकारवालाहरुसँग समेत अन्तरक्रिया गरी राय लिएको र सबैले केबलकार निर्माण गर्नुपर्छ भन्ने सुझाव दिएपछि केबलकार निर्माणको प्रक्रिया तत्कालै अघि बढाउनुपर्ने निष्कर्ष निकालेको थियो।
यसै विषयमा केन्द्रित रहेर शुक्रबार ताप्लेजुङको सदरमुकाम फुङ्लिङमा केबलकारका लगानीकर्ता र जिल्लाका सबै सरोकारवालहरुसँग अन्तरक्रिया भयो।
अन्तरक्रियामा सहभागी सबैले लामो समयदेखि केबलकार बन्ने चर्चामात्र सुनिएको तर काम सुरु नभएको भन्दै निर्माणको काम तत्कालै अघि बढाउन माग गरे। उनीहरुले पाथीभरामा बन्ने केबलकार प्रदेशकै एक गौरवको आयोजना बन्न सक्ने र ताप्लेजुङका स्थानीयवासीहरुले प्रत्यक्ष लाभ लिनसक्ने बताउँदै आयोजना तत्कालै अघि बढाउन स्थानीय र प्रदेश सरकारसँग आग्रह समेत गरे।
अन्तरक्रियामा प्रतिनिधिसभाका सदस्य लीलादेवी बोखिम पनि सहभागी थिए। उनले आफ्ना घरआँगनमै यतिठूलो लगानीको आयोजना आउँदा स्थानीय नै अघि सरेर आयोजनालाई सफल बनाउनुपर्ने बताउँदै केबलकार निर्माणको काममा अब ढिला गर्न नहुने भने।
उनले तीनै तहको सरकारले लगानी गरेर पनि केबलकार परियोजना निर्माण गर्न नसक्ने बताए। यसका लागि लगानी गर्न इच्छुक निजी कम्पनीलाई काम गर्ने वातावरण तयार गर्न स्थानीय अग्रसर हुनुपर्ने उनको भनाइ थियो।
केबलकार निर्माणका लागि स्थानीयले राखेको मागबारे लगानीकर्ता र स्थानीय छलफलमा बस्नुपर्ने र त्यसको सहजीकरण स्थानीय सरकारले गर्नुपर्ने उनले बताए। ।
ताप्लेजुङ जिल्ला समन्वय समिति प्रमुख छिरिङ लामाले यो आयोजना स्थानीय नागरिकले प्रत्यक्ष लाभ लिनसक्ने आयोजना भएकाले स्थानीयसँग समझदारी जुटाएर मात्रै अघि बढ्नुपर्ने बताए।
यसका लागि निरन्तर छलफल गरी सहमति जुटाएर काम थाल्न ढिला गर्न नहुने उनको भनाइ थियो।
अन्तरक्रियामै सहभागी फुङ्लिङ नगरपालिकाका प्रमुख अमिर मादेनले पनि केबलकार परियोजना निर्माणले जिल्लावासीको हित हुने बताए।
त्यसकारण व्यक्तिगत स्वार्थ र पुराना सोच राखेर विकास निर्माणका काममा अवरोध गर्न नहुने उनको भनाइ थियो।
देशका धेरै ठाउँमा पर्यटन पूर्वाधार निर्माण भइरहेको बेला हामीले मुलुककै प्रसिद्ध धार्मिक पर्यटकीयस्थलमा केबलकार बनाउने काममा बाधा खडा गर्यौं भने हामी आफैँ पछि पर्नेछौँ । त्यसैले सबै पक्ष बसौँ, आफ्ना कुरा राखौँ र समझदारी बनाई निर्माणको काम थालौँ,’ उनले भने।
नेपाली कांग्र्रेसका जिल्ला सभापति गजेन्द्र तम्याङ, नेकपा (माओवादी केन्द्र)का कोशी प्रदेश सदस्य बमबहादुर भट्टराई, फुङ्लिङ नगरपालिकाका उपप्रमुख भिमादेवी ओझालगायतले पनि स्थानीयका माग र उनीहरुका सुझावहरुलाई समेटेर साझा सहमति बनाएर आयोजना निर्माणको काममा ढिला गर्न नहुने उनले बताए।
पाथीभरा (मुक्कुमलुङ) दर्शन केबलकार प्रालिका अध्यक्ष चन्द्रप्रसाद ढकालले केबलकार निर्माणको काम सुरु भएपछि १३ महिनाभित्रै परियोजना सम्पन्न गरिसक्ने बताए।
ताप्लेजुङस्थित प्रसिद्ध तीर्थस्थल पाथीभरामा प्रस्ताव गरिएको केबलकार निर्माणको काम सुरु गरेको १३ महिनाभित्र सम्पन्न गरी केबलकार सञ्चालनमा ल्याइने अध्यक्ष ढकालको दाबी गरे।
‘हामीसँग अनुभव छ, हामीले विभिन्न ठाउँमा केबलकार सञ्चालन गरेका पनि छौं। गैँडाकोटको मौलाकालिका र बुटवलको लुम्बिनी केबलकार पनि हामीले निर्माण सुरु गरेको लगभग १३ महिनाभित्रै सञ्चालनमा ल्याएका हौँ,’ उनले भने, ‘यहाँ पनि स्थानीयवासी र सरकारले हामीलाई वातावरण निर्माण गरिदिए १३ महिनाभित्रै आयोजना सञ्चालनमा ल्याउँछौँ।'
नेपाल उद्योग वाणिज्य महासङ्घका अध्यक्षसमेत रहेका ढकालले स्थानीयलाई रोजगारीसँगै यहाँको आर्थिक गतिविधि, पर्यटन विकास लगायतमा परियोजनाले ठूलो सहयोग पुग्ने दाबीग गरे।
उनले स्थानीयले उठाएका मागका बारेमा बसेर समझदारी गर्न सकिने भन्दै सामाजिक उत्तरदायित्व, परियोजनाको शेयर लगायतका विषय कानुनअनुसार पूर्ण कार्यान्वयन गर्ने प्रतिबद्धता पनि जनाए।
यसबाट सर्वसाधारणलाई शेयर प्राप्त हुने बताउँदै उनले जनता, सरकार र समुदायलाई प्रत्यक्ष लाभ हुने तवरबाट केबलकार निर्माणको मोडल बनाएको र यो परियोजनाले प्राकृतिक, सांस्कृतिक र वातावरणीय समस्या निम्त्याउनेजस्ता कुनै पनि आशंका नगर्न पनि आग्रह गरे।
केबलकार परियोजनाको विरोध गरिरहेको मुक्कुमलुङ संयुक्त सङ्घर्ष समितिले भने केबलकार निर्माण गर्न नहुने बताउँदै आएको छ।
समितिका संयोजक श्री लिङ्खिमले लिम्बू समुदायको आस्था र ऐतिहासिकताको ख्याल गरेरमात्र परियोजना अघि बढाउनुपर्ने बताएका हुन्।
कस्तो बन्दै छ केबलकार ?
कम्पनीका इञ्जिनियर विजय पौडेलका अनुसार काफ्लेपाटी डढेले छेउ मुख्य स्टेसन रहने केबलकारको डिजाइनअनुसार त्यहाँबाट करिब दुई हजार सात सय मिटर उचाइमा रहेको पाथीभरा क्षेत्रसम्म पुग्ने छ।
मन्दिर आसपास कुनै संरचना नरहने र अहिलेको पदमार्ग हुँदै पाथीभरा मन्दिर प्रवेशद्वारबाटै तीर्थालु तथा दर्शनार्थी जान सकिने गरी केबलकार निर्माणको डिजाइन तयार भएको पौडेलले बताए।
मुख्य स्टेसनबाट १० मिनेट २० सेकेण्डमा केबलकारको अन्तिम स्टेसन पुग्न सकिनेसमेत पौडेलले जानकारी दिए।
केबलकारका लागि १३ वटा टावर निर्माण हुने पौडेलले बताए। सो केबलकारमा ४५ वटा डब्बा रहने पौडेलले जानकारी दिए। केबलकार कम्पनी सञ्चालक समिति सदस्य रुद्र पौडेलले पर्यटन प्रवर्द्धन, रोजगारी सिर्जना, वातावरणीय सन्तुलन र आर्थिक तथा सामाजिक प्रवर्द्धनका लागि केबलकार लाभदायक बन्ने उनले बताए।
केबलकार बने पछि ताप्लेजुङमा पर्यटकहरु सङ्ख्यामा वृद्धि हुनाका साथै स्थानीय उत्पादनको बजारीकरण हुने सरोकारवालाहरुको भनाइ रहेको छ।
देशैभरि र भारतबाट समेत वर्षमा लाखौँ भक्तजन पाथीभराको दर्शनका लागि आउँछन्।
