नेपाल वायुसेवा निगम (नेपाल एयरलाइन्स) मा नयाँ नेतृत्व आएसँगै इन्जिन मर्मतको भुक्तानी प्रक्रिया अघि बढेको छ।
करिब दुई वर्षअघि निगमको न्यारोबडी ‘लुम्बिनी’ विमानको दुई वटा इन्जिन मर्मतका लागि इसराइल लगिएको थियो। सोही इन्जिन मर्मतबापत डेढ वर्षदेखि रोकिएको २८ करोड रूपैयाँ बराबरको भुक्तानी बुझाएको निगमले जनाएको छ।
लामो समयदेखि रोकिएको भुक्तानी प्रक्रिया नयाँ महाप्रबन्धक अमृतमान श्रेष्ठ आएपछि अघि बढेको हो।
‘महाप्रबन्धक र सञ्चालक समितिका अध्यक्षको नेतृत्त्वमा निगमले पहिलो इन्जिन मर्मत बापतको रकम भुक्तानी गरिसकेको छ,’ निगमका प्रवक्ता अनिल घिमिरेले भने।
महाप्रबन्धक श्रेष्ठले गत बिहीबार निगमको कार्यभार सम्हाल्दै गर्दा इसराइल एरोस्पेस इन्डस्ट्रिज लिमिटेड (आईएआई) मा मर्मतका लागि पठाइएको निगमको इन्जिनलाई आफ्नो जहाजमा जडान गरी हाल लिजमा प्रयोग भइरहेको इन्जिन फिर्ता गर्ने कार्य तत्काल टुंग्याइने बताएका थिए।
निगममा बिहीबार मात्रै महाप्रबन्धकको कार्यभार सम्हालेका श्रेष्ठले इसराइली कम्पनीलाई शुक्रबार नै जहाज मर्मतको भुक्तानी बुझाएका हुन्।
आईएआईले निगमलाई भुक्तानी रकम बुझाउन पटक–पटक आग्रह गर्दै आइरहेको थियो। प्रवक्ता घिमिरेका अनुसार इन्जिन मर्मत बापतको २८ करोड र भाडामा चलिरहेको इन्जिनबापत् ४२ करोड गरी ७० करोड बढी रकम निगमले उक्त कम्पनीलाई बुझाउनुपर्ने थियो।
यसअघि पनि आईएआईले पटकपटक निगमलाई रकम भुक्तानी गर्न अनुरोध गर्दै आइरहेको थियो। तर, यसअघिको नेतृत्वले जहाज मर्मत तथा इन्जिनबापतको कुनै पनि रकम भुक्तानी नगरेपछि आईएआईले गत कात्तिक ५ गते नागरिक उड्डयन प्राधिकरण र निगमलाई सम्झौता रद्द गरेको भन्दै पत्राचार समेत गरेको थियो।
कम्पनीले एकतर्फी रूपमा सम्झौता रद्द गरेपछि यता निगमले थप गृहकार्य गर्नु परेको हो। भाडाको इन्जिन राखेर उडानमा रहेको जहाज पनि २०२५ को डिसेम्बरभित्रै ग्राउन्डेड हुनेछ। त्यसअघि नै आईएआईले सम्झौता रद्द गरेपछि जहाज ग्राउन्डेड हुने जोखिम थियो।
जहाज तुरून्तै ग्राउन्ड हुने जोखिम बढेपछि पर्यटन मन्त्रालयसमेत सम्हालिरहेकी प्रधानमन्त्री सुशिला कार्कीले इसराइलमा रहेको इन्जिन छिटो ल्याएर सञ्चालन गर्न निर्देशन दिएकी थिइन्।
निगम सञ्चालक समिति तथा व्यवस्थापनका अधिकारीहरूलाई प्रधानमन्त्री कार्कीले जहाजको इञ्जिन इसराइलमा थन्क्याउने र भाडाको इन्जिन ल्याएर जहाज चलाउने प्रवृत्तिमाथि प्रश्न गरेकी थिइन्।
‘आफ्नो इन्जिन त्यसै थन्किएर बसेको छ, यता भाडा बढेको बढ्यै छ’, प्रधानमन्त्री कार्कीले निर्देशन दिँदै भनेकी थिइन्, ‘सञ्चालक समितिले निर्णय गरेर हुन्छ वा व्यवस्थापन तहबाटै काम हुन्छ, जसरी पनि नतिजा दिनुपर्छ।’
निगमको न्यारोबडी जहाजको एउटा इन्जिन सन् २०२४ को अप्रिल २८ देखि इसराइलमा रोकिएको छ। निवर्तमान कार्यकारी अध्यक्ष युवराज अधिकारीको लापरबाहीका कारण मर्मत भइसकेको इन्जिन पनि ल्याउन सकेको छैन।
अहिले भाडाको इन्जिनबाट जहाज उडान भइरहेको छ। जसमा दैनिक ११ लाख रूपैयाँ खर्च भइरहेको छ।
यसअघि कार्यकारी अध्यक्ष युवराज अधिकारीले इन्जिन मर्मत तथा भाडासम्बन्धी भुक्तानी रोकेका थिए। गत कात्तिक ७ गते अधिकारीको कार्यकाल सकिएपछि प्रधानमन्त्री कार्कीले निर्देशक जनकराज कालाखेतीलाई निमित्त महाप्रबन्धक तोके पनि उनले भुक्तानी गर्ने कानुनी अधिकार नभएको बताउँदै प्रक्रिया अगाडि बढाएका थिएनन्।
जसकारण गत मंगलबार बसेको मन्त्रिपरिषद्को बैठकले संचालक समिति सदस्य अमृतमान श्रेष्ठलाई महाप्रबन्धक नियुक्त गरेको थियो। पदभारसँगै उनले इन्जिन मर्मतको भुक्तानी र हाल लिजमा भइरहेको जहाजको इन्जिन फिर्ताका लागि काम गरिरहेका छन्।
योसँगै एलसी नवीकरणको प्रक्रिया पनि पुन: सञ्चालन गरिएको प्रवक्ता घिमिरेले बताए।
उनका अनुसार इन्जिन मर्मतका लागि एलसी नवीकरण गरी प्रक्रिया पुनःसञ्चालन गर्ने निर्णय भइसकेको छ। यससँगै कआईएआईले ६ महिनाअघि मर्मत सकिएको दोस्रो इन्जिन नेपाल पठाइनेछ।
यससँगै अब इजरायली कम्पनीका प्रतिनिधि पनि नेपाल आउँनेछन्। निगम र कम्पनीबीच भाडामा प्रयोग भइरहेको इन्जिन फिर्ता गर्ने, मर्मत भइसकेका आफ्नै इन्जिन बुझ्ने तथा बाँकी रकम समायोजन वा छुटबारे छलफल हुने प्रवक्ता घिमिरे बताउँछन्।