भदौ २४ गतेको जेनजी आन्दोलनका नाममा भएको आगलागी, लुटपाट तथा तोडफोडबाट व्यवसायमा क्षति बेहोरेका उद्योगी–व्यवसायीहरूलाई समयमा नै कर बुझाउन जानकारहरूले सुझाव दिएका छन्। अन्यथा क्षतिमा समेत कर तिर्नुपर्ने झन्झट हुने जनाइएको छ।
कर कानुनका जानकार चार्टर अकाउन्टेन्ट शेषमणि दाहालले कानुन अनुसार समयमै क्षति भएको जानकारी कर कार्यालयलाई नदिने व्यवसायीहरूले नोक्सानमा पनि भ्याट बुझाउनुपर्ने बताएका हुन्।
'मूल्य अभिवृद्धि कर कानुन बमोजिम जुनसुकै सम्पत्तिको क्षति भएको जानकारी, बीमा गरेता पनि, तीस दिनभित्र कर कार्यालयलाई लिखित रूपमा दिनैपर्छ। यो अत्यन्त जरूरी काम हो र यसलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन,' दाहालले भने।
भदौ २४ गते भएको घटनाको हकमा कर कार्यालयमा क्षति विवरण बुझाउने ३० दिनको कानुनी म्याद अब जम्मा दुई–तीन दिन मात्र बाँकी रहेकाले प्रभावित व्यवसायीहरू तत्काल सक्रिय हुन आवश्यक रहेको उनले बताएका छन्।
यस अवधिमा निवेदन दर्ता गर्न नसक्ने व्यवसायीहरूलाई कर कार्यालयले क्षतिलाई 'अमान्य' गरी क्षति भएको सम्पूर्ण मूल्यमा १३ प्रतिशत भ्याट उठाउन सक्ने दाहालले बताए।
निवेदन दिन छुटेको कारणले विगतमा यस्तो धेरै वटा नोक्सानीमा भ्याट उठाएको अनुभव भएकाले यसपटक सचेत रहन उनको आग्रह छ।
'क्षति भएको जानकारी तीस दिनभित्र नदिएमा कर कार्यालयले सो क्षतिलाई अमान्य गरी १३ प्रतिशत भ्याट उठाउन सक्छ। निवेदन दिन छुटेको कारणले विगतमा यस्तो धेरैवटा नोक्सानीमा भ्याट उठाएको तथ्यलाई व्यवसायीहरूले बिर्सिनु हुँदैन,' उनले भने।
प्रभावित व्यवसायीहरूले तत्काल सम्पत्तिमा क्षति भएको जानकारी सहितको लिखित निवेदन कर कार्यालयमा दर्ता गराउनुपर्ने, निवेदनमा सम्पत्तिमा क्षति भएको र सोको मूल्य अभिवृद्धि कर कानुन बमोजिम मूल्यांकन गरी क्षति यकिन गरिदिन भनेर स्पष्ट उल्लेख गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ। निवेदन दर्ता गरेर सोको एकप्रति आफूले सुरक्षित राख्नु पनि उनले आग्रह गरे।
भ्याटमा दर्ता नभएका करदाताको हकमा कानुनतः सूचना दिन अनिवार्य नभएता पनि सूचना नदिएको कारणले विभिन्न समस्या सिर्जना भइरहेको कारणले सूचना दिँदा उत्तम हुने दाहालको सुझाव छ।