सरकारी तथ्य हेर्ने हो भने अहिलेसम्म बाघ नेपालको पूर्वमा रौतहटसम्म पुगेको देखिन्छ। तर रौतहट र सर्लाही जोड्ने बागमती नदी पार गरेर बाघ पूर्व लागेको रेकर्डमा छैन।
हिजो सोमबार बिहान भने सप्तरीको फत्तेपुरमा एकाएक बाघ देखियो। यो घटनाले वन्यजन्तु संरक्षणकर्मीहरू नै अचम्मित परेका छन्। किनभने नेपालका पूर्वी तराईका भेगहरूमा अहिलेसम्म बाघ भेटिएको थिएन।
पाँच जना मान्छेलाई आक्रमण गरेको उक्त बाघलाई अहिले उद्धार गरेर कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरक्षणमा राखिएको छ।
आरक्षणका सूचना अधिकारी मिथिलेश महतोले भने, '२७ वर्ष भयो यो क्षेत्रमा काम गरेको तर अहिलेसम्म कोशी टप्पु वा पूर्वी तराई भेगमा बाघ भेटिएको थिएन।'
सप्तकोशी नगरपालिकाका मेयर कृष्ण प्रसाद ढकालका अनुसार बाघ सोमबार बिहान करिब ६ बजेतिर रक्तमाला टोलमा देखिएको थियो। त्यसपछि बाटोमा रहेका व्यक्तिहरूलाई आक्रमण गर्दै बाघले बस्तीभरि आतंक मच्चायो।
'बस्तीमा एकाएक बाघ देखिएपछि मानिसहरूको भिड लाग्यो। त्यसले बाघलाई झन् आक्रामक बनायो। त्यसपछि बाघ घर-घरमा पस्ने र जथाभावी मानिसहरूलाई आक्रमण गर्न थाल्यो,' मेयर ढकालले भने।
बाघले आतंक मच्चाएपछि आफूहरूले कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरक्षणका अधिकारीलाई जानकारी गराएको उल्लेख गर्दै मेयर ढकालले झन्डै १२ घण्टा लगाएर बाघलाई उद्धार गरिएको बताए।
'बिहान ६ बजे देखिएको बाघलाई साँझ ५ बजेतिर मात्र नियन्त्रणमा लियौं,' उनले भने।
अहिले बाघको आक्रमणबाट घाइते पाँच जनामध्ये चार जनालाई अस्पताल भर्ना गरिएको छ। अस्पताल भर्ना भएका सबैको अवस्था सामान्य रहेकोमा एक जनाको भने शल्यक्रिया गर्नुपरेको छ।
मेयर ढकालले यसअघि सो क्षेत्रमा बाघ कहिल्यै नदेखिएको उल्लेख गर्दै सबै स्थानीय अचम्मित परेको सुनाए।
राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका निर्देशक एवं बाघ विज्ञ डा. चिरञ्जिवी पोखरेल पनि सप्तरीमा बाघ भेटिएको घटना आश्चर्य रहेको बताउँछन्।
'पहिले-पहिले हाम्रो अग्रजहरूले तराईका सबै वन क्षेत्रहरूमा बाघ भेटिन्थ्यो भनेर सुनाउँथे तर हाम्रो पुस्तामा पूर्वी तराईका भेगहरूमा बाघ भेटिएको भन्ने थिएन,' पोखरेल भन्छन्, 'पूर्वमा रौतहटसम्म बाघ फेला परेको देखिएको छ तर बागमती नदी पार गरेको रेकर्डमा छैन।'
नेपालमा बाघको गणको रूपमा चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज र बर्दिया राष्ट्रिय निकुञ्जलाई मानिन्छ। त्यसबाहेक बाँके, शुक्ला फाँटा, र पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जमा पनि बाघको संख्या उल्लेख्य रूपमा बढिरहेको छ। तर यी संरक्षण क्षेत्रबाहेक अन्य ठाउँमा भने बाघ रहेको पाइँदैन। यद्यपि एकपटक भने डडेल्धुरा र इलाममा बाघ भेटिएको रेकर्ड छ। त्यसैले पनि सप्तरीमा बाघ भेटिएको घटनाले संरक्षणविद्हरूको ध्यान खिचेको हो।
अहिले राष्ट्रिय संरक्षण कोषका अधिकारीहरू पनि सप्तरीमा कसरी बाघ फेला पर्यो भन्नेबारे छलफल गरिरहेका छन्। अब छिट्टै विज्ञ टोली गठन गरेर अध्ययन गरिने कोषका निर्देशक पोखरेल बताउँछन्।
'चाखलाग्दो कुरा के हो भने बाघ जंगलमा नभई बस्तीमा भेटिएको छ। त्यसैले अनुमानका भरमा फलानो ठाउँबाट पुग्यो भन्ने स्थिति छैन। त्यसका लागि अध्ययन नै गर्नुपर्ने हुन्छ,' उनले भने।
कोशी टप्पुका संरक्षण अधिकृत मिथिलेश महतो भने पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जबाट बाघ पुगेको हुनसक्ने अड्कल काट्छन्। उनले भारतबाट आउनसक्ने स्थिति नरहेको र कोशी टप्पु वन्यजन्तु आरक्षमा पनि बाघ नरहेको ठहर गर्दै सबभन्दा नजिक रहेको पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जबाट बाघ आएको हुनसक्ने जनाए।
'भारतबाट बाघ आउने सम्भावना छैन। किनकि बाघ जंगल नभएको ठाउँमा धेरै टाढासम्म जाँदैन र उक्त क्षेत्रबाट भारततर्फ त्यस्तो ठूलो जंगल पनि छैन। बरू यतातिर आसामबाट हात्ती आउने गर्छ। त्यसैले बाघ पर्सा राष्ट्रिय निकुञ्जबाट आएको हुनसक्छ,' उनले भने।
अहिले कोशी टप्पुमा राखिएको उक्त बाघलाई कहाँ पठाउने भन्ने टुंगो लागिसकेको छैन। अब निकुञ्ज र स्थानीय प्रतिनिधिहरूबीच छलफल गरेर बाघलाई के गर्ने भन्नेबारे टुंगो गर्ने महतोले जनाए।
'अहिले बाघलाई खोरमै राखिएको छ। अब अन्य राष्ट्रिय निकुञ्जमा पनि पठाउन सकिन्छ वा पहल गरेर कोशी टप्पुमै पनि राख्न सकिन्छ। त्यसका लागि स्थानीय प्रतिनिधि र दलका नेताहरूसँग छलफल गर्नुपर्ने हुन्छ,' उनले भने।
