प्रहरीले स्थानीय एक व्यक्तिको घरबाट चम्किलो ढुंगा बरामद गरेपछि डेढ महिनादेखि गोरखा तरङ्गित छ।
गोरखा नगरपालिका वडा नम्बर ७ सतिपिपलका चन्द्रमान र राममाया शाही दम्पतीको घरबाट प्रहरीले टल्कने ढुंगा बरामद गरेको थियो।
५४ किलो तौल भएको यो ढुंगा प्रकाश दिँदा चम्किलो देखिन्छ।
शाहीको घरमा रातो कपडाले बेरेर यो ढुंगा राखिएको थियो। शाही परिवारले पुस्तौंदेखि यो ढुंगालाई घरभित्रै राखेर देउताका रूपमा आफूहरूले पूज्दै आएको बताएका छन्।
तर असार दोस्रो सातादेखि शाहीको घरमा मानिसको ओहोरदोहोर बाक्लिन थाल्यो। सामाजिक सञ्जालमा ढुंगाको तस्बिर देखेकाहरू प्रत्यक्ष रूपमा ढुंगा हेर्न उनको घरमा पुगेका थिए। शाही परिवारले पुस्तौंदेखि घरभित्र राखेको ढुंगाको तस्बिर केही समयअघि सामाजिक सञ्जालमा राखिएको थियो।
चन्द्रमान र राममायाका छोरा सुरेशले एकदिन ढुंगा बेरेको रातो कपडा निकालेर तस्बिर खिचेका थिए। आफूले खिचेको तस्बिर उनले सामाजिक सञ्जालमा राखेका थिए भने चिनेजानेकाहरूसँग पनि तस्बिर देखाउँदै यो के होला भनेर जिज्ञासा राख्ने गरेका थिए।
चम्किलो ढुंगा हेर्न शाहीको घरमा मान्छेको घुँइचो लाग्न थाल्यो। लाखौंमा यो ढुंगा बिक्री गर्न मोलमोलाइ हुन थालेको सूचना जिल्ला प्रहरी कार्यालयमा पनि पुग्यो।
जिल्ला प्रहरी कार्यालयका प्रहरी निरीक्षक रवीन्द्र अधिकारी नेतृत्वको प्रहरी टोलीले असार १४ गते सतिपिपलस्थित शाहीको घर पुगेर ढुंगा बरामद गरेका हो।
प्रहरीले बरामद गरेपछि यो ढुंगाको चर्चा झन् चुलियो। प्रहरी, प्रशासनले पुरातत्व विभाग वा खानी तथा भूगर्भ विभाग लगेर ढुंगा परीक्षण गर्नुपर्ने बताएपछि केही विवाद पनि भए।
शाही परिवारले आफूहरूको देउता प्रहरीले फिर्ता गर्नुपर्ने अडान राखेको छ। गोरखाका स्थानीयले पनि चम्किलो ढुंगालाई परीक्षणका लागि अन्यत्र लैजानेभन्दा पनि गोरखामै राखिनुपर्ने माग गरेका छन्। बहुमूल्य हो भने गोरखा संग्रहालयमा सबैले अवलोकन गर्न मिल्ने गरी ढुंगा राखिनुपर्ने गोरखाबासीको भनाइ छ।
प्रशासनले ढुंगा परीक्षण गर्न जिल्ला बाहिर पठाउन सम्भव नदेखेपछि खानी तथा भूगर्भ विभागको टोलीलाई नै गोरखा बोलाएको छ।
प्रमुख जिल्ला अधिकारी दिनेशसागर भुसालले ढुंगा परीक्षण गर्न खानी विभागका दुई जना भूगर्भविद् सोमबार गोरखा आएको बताए।
‘भूगर्भविद् सुस्मिता भण्डारी र दुर्गा बेलाखे आउनुभएको छ। आजदेखि ढुंगा परीक्षणको काम सुरू हुन्छ,’ भुसालले सेतोपाटीसँग भने।
यो ढुंगा क्वार्ज क्रिष्टल भएको अनुमान गरिएको छ।
ढुंगालाई जिल्ला प्रहरी कार्यालयभित्र राखिँदै आइएको छ।
'आफ्ना भगवानलाई प्रहरीले थुनेर राखेको' भन्दै शाही परिवारका सदस्यहरू बेलाबेला प्रहरी कार्यालय पुगेरै पूजाअर्चना गर्ने गरेका छन्।
राममाया शाहीले साउने संक्रान्तिमा प्रहरी कार्यालय भित्रै पुगेर पूजा गरेकी थिइन्। प्रहरीले ढुंगा लिएर गएदेखि उनले अन्न खाएकी छैनन्। त्यसयता उनले फलफूल र मिस्रीपानीमात्र खाइरहेको परिवारका सदस्यहरू बताउँछन्।
‘विभिन्न तिथिमा पूजा गर्न हाम्रो भगवान हामीलाई नै चाहिन्छ, मलाई विश्वास छ- एक दिन भगवान घरफिर्ति हुनुहुनेछ,’ प्रहरी कार्यालयमै पूजा गर्दै उनले भनेकी थिइन्।
उनका श्रीमान् चन्द्रमानले पुस्तौंदेखि देवताका रूपमा आफूहरूले टल्कने ढुंगा पुज्दै आएको प्रहरीसँग बताएका छन्।
‘कुलदेवताका रूपमा हामीले पुस्तौंदेखि पूज्दै आएको हो,’ उनले भनेका छन्, ‘पितापुर्खाले पश्चिममा चेपे र पूर्वमा बूढीगण्डकी नदी नकटाउनू भन्नुभएको थियो।’
प्रहरीले भने घरधनीकै असुरक्षा हुन सक्ने स्थिति देखिएकोले ढुंगा बरामद गरेर प्रहरी कार्यालयभित्रै राख्दै आएको बताएको छ।
यसबीचमा उपप्रधानमन्त्रीसमेत रहेका गृहमन्त्री नारायणकाजी श्रेष्ठ र पूर्वप्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईले प्रहरी कार्यालयभित्रै गएर चम्किलो ढुंगा अवलोकन पनि गरिसकेका छन्।
‘ढुंगाको प्रकृति अनुसन्धान गरी कहाँ राख्ने (गोरखा कि अन्यत्र) भन्नेबारे विवेकपूर्ण निर्णय लिन्छौं,’ ढुंगा अवलोकन गरेपछि गृहमन्त्री श्रेष्ठले भनेका थिए। चम्किलो ढुंगा गोरखामै राख्न स्थानीयले माग गरेपछि श्रेष्ठले यस्तो बताएका हुन्।
पूर्वप्रधानमन्त्री भट्टराईले पनि प्रहरी कार्यालय पुगेर चम्किलो ढुंगा अवलोकन गरे।
‘मैले त्रिभुवन विश्वविद्यालयका सम्बन्धित विषय विज्ञहरूबाट बुझेअनुसार यो अर्ध-बहुमूल्य पत्थर (क्वार्ज क्रिष्टल) हो,’ भट्टराईले भने, ‘स्थानीय एक परिवारले पुस्तौंदेखि धार्मिक आस्थाको रूपमा पूज्दै आएको हुँदा उहाँहरूको चित्त बुझाएर यसलाई सार्वजनिक अवलोकनका लागि गोरखा संग्रहालयमा राख्न उपयुक्त हुन्छ।’
यसबारे स्थानीय सरकार (गोरखा नगरपालिका) ले ध्यान पुर्याउनुपर्ने भट्टराई बताउँछन्।
