विभिन्न दातासँग सहयोग संकलन गरेर तोप्केगोलामा गुम्बा निर्माण गर्न थालिएको छ।
समुद्र सतहदेखि चार हजार एक सय मिटर उचाइमा रहेको ताप्लेजुङको मिक्वाखोला गाउँपालिका–५ तोप्केगोलाका स्थानीयवासीले सहयोग संकलन गरेर गुम्बा निर्माणमा जुटेको गुम्बा निर्माण समिति अध्यक्ष तेन्जिङ शेर्पाले बताए।
उनका अनुसार यस क्षेत्रमा परापूर्वकालदेखि नै गुम्बा रहेको थियो तर मर्मतसम्भार नहुँदा जीर्ण हुँदै गएपछि नयाँ गुम्बा बनाउन स्थानीय जुटेका हुन्।
गुम्बा निर्माण लागत दुई करोड रुपैयाँको बजेटमा सम्पन्न हुने निर्माण समितिले जनाएको छ। तोप्केगोलामा जन्मिएर रोजगारीका सिलसिलामा विभिन्न देशमा पुगेका व्यक्तिको ठूलो सहयोगमा गुम्बा निर्माण प्रक्रिया अगाडि बढेको स्थानीयवासीको भनाइ छ।
तोप्केगोलामा जन्मिएर अमेरिका पुगेकाले सहयोग संकलन गरेर रु ४५ लाख पठाएपछि गुम्बा निर्माण प्रक्रिया सुरु भएको निर्माण समिति अध्यक्ष शेर्पाले बताए।
उनका अनुसार गुम्बा निर्माण गर्नका लागि एक जर्मन नागरिक समेतले आठ लाख रुपैयाँ सहयोग उपलब्ध गराएका छन्।
मिक्वाखोला गाउँपालिकाबाट रु २१ लाख उपलब्ध भएको निर्माण समितिले जनाएको छ। गुम्बा निर्माणका लागि अनुमानित लागत दुई करोड रुपैयाँ भए पनि अहिले २५ लाख ऋण रहेको निर्माण शेर्पाले जानकारी दिए। निर्माण कार्यमा कार्यरत मजदुरका लागि ज्याला दिनबाहेक आवश्यक सामग्री खरिदमा भएको खर्च रु २५ लाख ऋण रहेको उनले बताए।
गुम्बामा राखिने गौतम बुद्धका प्रतिमा विभिन्न दाताबाट जम्मा भएको छ। गौतम बुद्धका रु आठ लाखका तीन वटा प्रतिमा, रु आठ लाख ५० हजार र रु पाँच लाख ५० हजारका एक-एक प्रतिमा दाताबाट उपलब्ध भएका छन्। अन्य आवश्यक पुस्तक र सामग्रीसमेत दाताबाट उपलब्ध भएका छन्।
समितिका अनुसार यसै आउँदो आर्थिक वर्षको साउनमा गुम्बाको उद्घाटन गर्ने तयारीका साथ काम भइरहेको छ। गुम्बामा नियमित पूजापाठ, मन्त्र जप गर्नका लागि लामा व्यवस्थापन गर्नका लागि छुट्टै कोष स्थापना गर्ने योजना रहेको निर्माण समिति अध्यक्ष शेर्पाले बताए।
उनले भने, ‘गुम्बामा लामा व्यवस्थापन गर्नका लागि देश विदेशमा बसोबास गर्ने दातासँग समन्वय भइरहेको छ। गाउँपालिकाले पनि सहयोग गर्दछ भन्ने विश्वास लिएका छौँ।’
तोप्केगोला क्षेत्रका स्थानीयले गुम्बा निर्माणलाई निकै महत्वपूर्ण रूपमा लिएका छन्। तोप्केगोला बस्तीमा ढोक्प्या जातिका करिब १७ घर छन्। स्थानीय ढोक्प्या जाति भनिए पनि सीमान्तकृत समूहमा तोप्केगोला भनी सूचीकृत गरिएको छ।
झुरुप्प घर। काठले छाएको छानो। भोटे झ्याल। टाढाबाट देख्नेबित्तिकै लाग्छ कि यो ठाउँ उत्सव स्थल पो हो कि! किनकि घरैपिच्छे खम्बामा गाडिएका मन्त्रयुक्त ध्वजापताका फरफराउँदा थकित शरीरले शीतलता महसुस गर्छ। गुम्बा र मन्दिरले पौराणिक तथा ऐतिहासिक महत्व झल्काउँछ। हिमाली ठाउँ भएकाले आफैँमा सुन्दर त हुने नै भयो।
ताप्लेजुङको पर्यटकीय गन्तव्यमध्ये तोप्केगोला क्षेत्रको पनि ठूलो स्थान रहेको छ। तोप्केगोला बस्तीनजिकै सोदु पोखरी रहेको छ। सोदु पोखरी एक धार्मिक महत्व बोकेको पोखरी हो। प्रत्येक वर्ष सोदु पोखरीमा पूजापाठ गर्न जाने धार्मिक पर्यटकको सङ्ख्या पनि बढ्दै गएको तोप्केगोलाका स्थानीय तेन्जिङ शेर्पाले बताए।
तोप्केगोला बस्तीमा गुम्बा निर्माण हुनुलाई धार्मिक प्रतिष्ठाका रूपमा हेरिएको मिक्वाखोला–५ का वडाध्यक्ष ग्यान्जे शेर्पाले बताए। गुम्बा निर्माण सम्पन्न गर्नका लागि गाउँपालिकाले आवश्यक सहयोग गर्ने उनको भनाइ छ।
गुम्बामा धर्मग्रन्थ र विशिष्ट धर्मगुरुको भनाइअनुसार गुरु पद्मसम्भवलाई सम्झिने वा उनको मन्त्र उच्चारणमात्र गर्नाले पनि विघ्नबाधा हट्नुका साथै असीम पुण्य सञ्चय गर्न सकिने जनविश्वास छ। अझ उनको थाङ्का वा प्रतिमा नै स्थापना गर्न सकियो भने त्यसको प्रभावले समस्त प्राणीको उद्धार, पूर्वजन्मको कुकर्मको प्रायश्चित, मानव जीवन सुन्दर, विघ्नबाधारहित शान्तिमय हुने, विश्वमा शान्ति फैलिने र मोक्ष प्राप्त गर्न सकिने जनविश्वास रहिआएको छ।
भौगोलिक एवं भौतिक दृष्टिकोणबाट पनि यस स्थानलाई धार्मिक पर्यटकीय स्थलका रूपमा परिचित गराउने उद्देश्यले गुम्बा स्थापना गरी निरन्तर रूपमा धार्मिक कार्य सञ्चालन गर्नुका साथै आवश्यक संरचना निर्माण गर्दै आइरहेको छ।