असोज २८ गतेदेखि सुरू भएको नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय समिति बैठकमा अहिलेसम्म ९५ जनाले धारणा राखेका छन्।
अब पदाधिकारी र केन्द्रीय सदस्य गरी ७३ जनाले बोल्न बाँकी छ।
शुक्रबार बिहान ११:३० बजे केन्द्रीय समिति बैठक पुन: बस्नेछ र नेताहरूले धारणा राख्नेछन्। अझै केही दिन बैठक चल्ने देखिन्छ।
छलफलका लागि महामन्त्री गगन थापाले १० वटा एजेन्डा पेस गरे पनि अधिकांश केन्द्रीय सदस्यहरू एउटामात्रै एजेन्डामा केन्द्रित छन्- त्यो हो महाधिवेशन।
नियमित महाधिवेशन गर्ने कि विशेष, फागुन २१ को चुनावअघि गर्ने कि चुनावपछि भन्नेमा मुख्य गरी मतभेद देखिन्छ। यसकै सेरोफेरोमा केन्द्रीय सदस्यहरूले धारणा राखेका छन्।
सभापति शेरबहादुर देउवाले असोज २८ को केन्द्रीय समिति बैठकमा उपस्थित भएर उपसभापति पूर्णबहादुर खड्कालाई कार्यवाहक सभापतिको जिम्मेवारी दिएका थिए। त्यसको केही दिनमै देउवा उपचारका लागि सिंगापुर गए।
कांग्रेस केन्द्रीय समिति बैठक सुरू भएको झन्डै एक महिना हुन लागेको छ तर महाधिवेशन कार्यतालिका सर्वसम्मत हुन सकेको छैन।
महामन्त्री थापाले पुस १६ देखि १९ गतेसम्म १५ औं महाधिवेशन गर्न प्रस्ताव गरेका छन् भने सहमहामन्त्री महेन्द्र यादवले वैशाख मसान्तमा महाधिवेशन उपयुक्त हुने धारणा राखेका छन्।
सहमहामन्त्री यादवको यो कुरा व्यक्तिगत धारणा भएको कार्यवाहक सभापति खड्काले केन्द्रीय समितिमा जानकारीसमेत गराइसकेका छन्।
सभापति शेरबहादुर देउवा पक्षका केही पदाधिकारी र पूर्वपदाधिकारीहरू विमलेन्द्र निधि, प्रकाशमान सिंह, कृष्णप्रसाद सिटौला, शशांक कोइराला, प्रकाशशरण महत भने फागुन २१ को चुनावमा पार्टी होमिनुपर्ने र वैशाखमा मात्रै नियमित महाधिवेशन गर्ने अडानमा छन्।
कार्यवाहक सभापति खड्काले समयमै महाधिवेशन गर्न सके विशेष महाधिवेशन पक्षधरको पनि भावना समेट्न सकिने बताएका छन्। तर उनले कहिले महाधिवेशन गर्नुपर्छ भनेर तिथिमितिनै तोकेर मुख खोलेको अवस्था भने छैन।
संस्थापन र संस्थापनइतर पक्षलाई सर्वसहमतिमा ल्याएर केन्द्रीयस मितिबाट महाधिवेशन कार्यतालिका ल्याउने पक्षमा खड्काको प्रयास देखिन्छ। त्यसैले उनले औपचारिक र अनौपचारिक, सामूहिक र 'वान टू वान' छलफलसमेत गरेका थिए।
सभापति शेरबहादुर देउवा प्यानलबाट केन्द्रीय सदस्य भएका केन्द्रीय सदस्यहरू पछिल्ला केन्द्रीय समितिमा स्पष्ट सुनिन थालेका छन्।
सभापति देउवा पक्षका केही केन्द्रीय सदस्यहरू चुनावअघि महाधिवेशनका पक्षमा छन्। चुनावअघि महाधिवेशन गर्नुपर्छ भन्नेमा महामन्त्रीद्वय गगन थापा र विश्वप्रकाश शर्मा, नेता शेखर कोइराला छन्। उनीहरूलाई सहमहामन्त्री फरमुल्लाह मन्सुर, बद्रीप्रसाद पाण्डे, महालक्ष्मी उपाध्याय डिना, जीवन परियारले पनि साथ दिएको अवस्था देखिन्छ।
चार वर्षअघि १४ औं महाधिवेशनमा देउवा प्यानलबाट उम्मेदवार भई सहमहामन्त्री निर्वाचित मन्सुरले चुनावअघि नियमित वा विशेष जे महाधिवेशन गरेर भए पनि नयाँ नेतृत्वसहित चुनावमा जानुपर्ने कुरा प्रष्ट ढंगले केन्द्रीय समितिमै राखेका छन्।
उनले सहमहामन्त्री महेन्द्र यादवले पेस गरेको वैशाखमा महाधिवेशन गर्ने कार्यतालिकामा आफ्नो मन्जुरी नभएकोसमेत भनेका थिए।
सहमहामन्त्री मन्सुरले पार्टीभित्र र बाहिरको अवस्थाअनुसार गगन थापालाई सभापति र अबको प्रधानमन्त्री प्रस्ताव गरेर जानुपर्ने कुरासमेत केन्द्रीय समितिमा राखेका छन्।
अहिलेसम्म बोलेका ९५ जना केन्द्रीय सदस्यमध्ये संस्थापनइतर सबैले चुनावअघि महाधिवेशन गर्नुपर्नेमा जोड दिए।
१४ औं महाधिवेशनमा संस्थापनइतर पक्षका थौरैले मात्रै केन्द्रीय सदस्य जितेका थिए।
अहिलेसम्म बोलेका ९५ जनामध्ये सभापति देउवा प्यानलबाट चुनाव जितेका/देउवाबाट मनोनीत भएका गरी २० जनाभन्दा बढी केन्द्रीयले महाधिवेशन गरेर मात्रै चुनावमा भाग लिनुपर्ने धारणा राखेका छन्।
सहमहामन्त्री फरमुल्लाह मन्सुर, केन्द्रीय सदस्यहरू अमृत अर्याल, डिला संग्रौला, धना खतिवडा, मोहन आचार्य, तारामान गुरूङ, मदन अमात्य, उदयशम्शेर राणा, आङ्गेलु शेर्पा, कर्णबहादुर बुढा, दिलमान पाख्रिन, राजेन्द्रकुमार केसी, बहादुर सिंह लामा तामाङ, जिपछिरिङ लामा, मैकुलाल वाल्मिकी, अर्जुनप्रसाद जोशी, भरतकुमार शाह, अब्दुल सत्तार, नैनसिंह महर, विनोद चौधरी लगायतले चुनावअघि नै महाधिवेशन गरेर जानुपर्नेमा जोड दिएका हुन्।
‘हिजोको अवस्थामा माओवादीसँग मिलेर चुनाव जितेको हो, यही अवस्थामा चुनावमा गए हामी जितिन्छ? त्यसैले चुनावअघि महाधिवेशन अनिवार्य छ,’ अमात्यले भने, ‘चुनाव हुन्छ कि हुँदैन अहिले नै थाहा छैन, प्रधानमन्त्री र गृहमन्त्रीले बोलेका हेर्नुस्। जनताका माझ नेताहरू जान सक्नुभएको छ? नियमित महाधिवेशन गरौं, नेतृत्व परिवर्तन गरौं। जिल्ला कार्यसमितिहरू चकनाचुर छन्। यस्तो अवस्थामा चुनावमा टिकट बाँड्न पाए पैसा पाउँछु भनेर बस्ने?’
उनले कांग्रेसको सभापति बन्न केपी शर्मा ओली वा पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' नआउने भएकोले महाधिवेशन गर्न पर्खिरहनु नपर्ने बताउँदै चुनावअघि नै महाधिवेशन गरेर जानुपर्नेमा जोड दिए।
अर्का केन्द्रीय सदस्य अब्दुल सत्तारले निर्वाचनमा जानुभन्दा पहिला कार्यकर्ताहरूलाई ‘तिखारिएर चुनावमा होमिने वातावरण बनाउन’ पनि चुनावअघि महाधिवेशनको आवश्यकता रहेको बताएका छन्।
‘त्यो वातावरण बनाउने भनेको पार्टीको अधिवेशनबाट हो,’ उनले भने, ‘हामीले तार्किक र व्यवहारिक कुरा गरौं, पार्टीको अधिवेशन गर्न नसकेका बेला हामी निर्वाचन गर्छौं भन्ने निर्णय गर्ने हो भने को गइदिन्छ फिल्डमा? केन्द्रीय सदस्यहरूलाई एक साता निर्वाचन क्षेत्र पठाऔं, सार्वजनिक कार्यक्रम गर्न सक्छौं? कोठाभित्र बैठक राखेर चुनावमा जाऔं भनेर मात्र वातावरण बन्छ?’
केन्द्रीय सदस्य अमृत अर्यालले ५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूले हस्ताक्षर गरी विशेष महाधिवेशन माग गरेकोले त्यसलाई कसैले पनि स्वीकार्दिनँ भन्न नमिल्ने बताए।
विधानअनुसार महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूले हस्ताक्षर गरेर विशेष महाधिवेशन माग गरेको उनको भनाइ छ।
त्यही महाधिवेशन प्रतिनिधिले सभापति, उपसभापति, महामन्त्री, सहमहामन्त्री र केन्द्रीय सदस्य छानेको उल्लेख गर्दै उनले अहिले तिनै महाधिवेशन प्रतिनिधिका हस्ताक्षर स्वीकार्य हुन्न भन्न नमिल्ने उनले बताएका छन्।
‘कृष्ण सिटौला दाइले बोल्ने क्रममा हस्ताक्षर गरेर ल्याएका छन्, स्वीकार्य हुन्न भन्ने हिसाबले बोल्नुभयो, उहाँजस्ता मानिसले यस्तो बोल्नु हुँदैनथ्यो,’ उनले भने, ‘तिनै महाधिवेशन प्रतिनिधिले सभापतिमा शेरबहादुर देउवालाई ६० र शेखर कोइरालालाई ४० प्रतिशत मत दिएको होइन? उपसभापतिहरू जिताएको होइन? महामन्त्रीहरू र सहमहामन्त्रीहरू जिताएको होइन? त्यसबेला उनीहरू वैध अहिले अवैध? नेतृत्वमा रहेकाहरूले समस्याको निकास खोज्नुपर्ने होइन? यस्ता अभिव्यक्ति दिने?’
विगतमा आफूलाई निर्वाचित गराउन भूमिका खेलेका तिनै महाधिवेशन प्रतिनिधिलाई अहिले विशेष महाधिवेशनका पक्षमा हस्ताक्षर गरे भन्दैमा अवैध भन्न नमिल्ने उनको भनाइ थियो।
‘विशेष महाधिवेशन अभियान सञ्चालन गर्दा तिनै महाधिवेशन प्रतिनिधि असत्य? स्वीकार्य हुन्न उनीहरूका हस्ताक्षर भन्ने?,’ उनले भने, ‘कृष्ण दाइकै क्षेत्रमा ५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिले विशेष महाधिवेशनका पक्षमा हस्ताक्षर गरेका छन्, कोशीप्रदेशमा ७४ प्रतिशतले हस्ताक्षर गरेका छन्। यसलाई पेलेर जान सक्ने अवस्था छ त?’
उनले अगाडि बसेका नेताहरू पूर्णबहादुर खड्का, गगन थापा, शेखर कोइरालाहरू नै अब सभापतिमा लड्ने भन्दै आफू र अहिले हस्ताक्षर गर्नेहरू मतदाता मात्रै रहने उल्लेख गरे।
अहिले कुनै पनि हालतमा नियमित वा विशेष महाधिवेशन हुन्न, वैशाखमा हुन्छ भनेर नेताहरूले अभिव्यक्ति दिएको भन्दै अर्यालले यसलाई प्रतिष्ठाको विषय नबनाई समाधान खोज्न नेतृत्वको ध्यानाकर्षण गराएका थिए।
‘नियमित वा विशेष जे गरे पनि चुनावअघि महाधिवेशन गरौं र हामीले गल्ती गरेका छौं सच्चिएर अघि बढौं,’ उनले भने।
केन्द्रीय सदस्य मोहन आचार्यले चुनावअघि १५ औं महाधिवेशन गरेर जानुपर्ने बताए।
केन्द्रीय समितिले के निर्णय लिन्छ भनेर क्रियाशील सदस्य र जनताले नजिकबाट हेरिराखेको उल्लेख गर्दै उनले विशेषभन्दा पनि चुनावअघि नियमित महाधिवेशन गरेर जानुपर्ने बताए।
‘सभापति देउवानिकट पार्टीका केही पदाधिकारीदेखि केन्द्रीय सदस्यहरू पनि चुनावअघि नियमित महाधिवेशनका पक्षमा खुल्न थालेपछि नेतृत्वमाथि दबाब परेको छ, यो केन्द्रीय समिति बैठकले पुस १६ देखि १९ गतेसम्मकै कार्यतालिकामा एकमत भएर निर्णय लिने अवस्था देखिन्छ,’ एक पदाधिकारीले भने।
साथै नियमित महाधिवेशन कार्यतालिकामा सहमति जुटाउन माग गर्दै नियमित महाधिवेशन पक्षधरले बिहीबार काठमाडौंमा भेला गरेका थिए।
५४ प्रतिशत महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूले विशेष महाधिवेशन माग गर्दै असोज २९ गते नै कार्यवाहक सभापति खड्कालाई हस्ताक्षर बुझाएका थिए।
नियमित महाधिवेशन चुनावअघि गर्न केन्द्रीय समितिमा मतभेद कायमै रहेकोले विशेष महाधिवेशन प्रक्रिया अघि बढाउन उनीहरूले कार्यवाहक सभापति खड्का र नेता शेखर कोइरालालाई भेटेर आग्रह गरी भेलासमेत गरेका थिए।
-1746009348.jpg)
