पार्टी प्रदेश कमिटीको सचिवालय बैठकमा सहभागी हुन बिहीबार बिहान विराटनगर आइपुगेका नेकपा (माओवादी केन्द्र) का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड' विमानस्थलमा पत्रकार अनि बैठकस्थलमा कार्यकर्ताका प्रश्नबाट घेरिन पुगे।
बिहान विमानस्थलमा पत्रकारहरूका ‘लिडिङ’ प्रश्नहरूको सामना गरेका प्रचण्डले दिउँसो पार्टी बैठकमा कार्यकर्ताहरूको चिन्तायुक्त प्रश्न धेरैबेर सुनेका थिए।
केही घन्टाको फरकमा लगभग उही आसयका प्रश्नमा प्रचण्डले भने ठीक फरक लवज र भावमा उत्तर दिएका छन्।
खासगरी पछिल्लो समय आफूसँग अन्तरसंघर्ष चुल्याइरहेका उपमहासचिव जनार्दन शर्माकै वरिपरि घुमेका प्रश्नको चौघेरामा परेका प्रचण्डले पत्रकारहरू सामु उत्तेजक शैलीको उत्तर दिए पनि कार्यकर्ताहरू माझ भने संयमित भाषा र शैली प्रयोग गरेको बैठकमा सहभागी नेताहरूले जानकारी दिएका छन्।
‘बिहान विमानस्थलमा उपमहासचिवविरूद्ध कडा अभिव्यक्ति दिनुभएको अध्यक्षले बैठकमा भने ज्यादै सन्तुलित र संयम भएर बोल्नुभयो,’ विराटनगरको बैठकमा सहभागी माओवादीका एक केन्द्रीय सदस्यले भने, ‘सम्भवतः बैठकमा उठेका प्रश्न र उपस्थित कार्यकर्ताहरूको शारीरिक भाषा बुझेर पनि होला अध्यक्षले बैठकमा उपमहासचिवको नामसमेत लिनुभएन।’
बैठकमा सहभागी प्रदेश सचिवालयका सदस्यहरूका धेरै प्रश्न अध्यक्ष र उपमहासचिवबीचको पछिल्लो वाकयुद्धमै बढी केन्द्रित थिए।
केन्द्रमा चर्केको समस्याले तल्लो तहमा अन्योल छाएको, निराशा विस्तार भएको भन्दै कार्यकर्ताहरूले चिन्ता जाहेर गरेका थिए।
प्रदेश नामकरणका बेला ‘कोशी’ का पक्षमा मतदान गरेको केही समयपछि गल्ती भएको भन्दै पुनः प्रदेश १ नै भन्न थालेको माओवादीको प्रदेश सचिवालय बैठकमा प्रचण्डले दुनियाँमा वर्ग रहुन्जेल वर्ग संघर्ष चलेजस्तै पार्टी रहुन्जेल अन्तरसघंर्ष चलिरहने जबाफ दिएका थिए।
त्यतिमात्रै होइन सार्वजनिक मञ्चमा जनार्दनतिरै लक्ष्य गरेर ‘स्वार्थ समूहहरू पार्टीभित्र रहेको’ बताउँदै आएका उनले ‘पार्टीबाट दलालहरू लखेट्ने’ समेत भनिसकेका छन्।
त्यसो त प्रधानमन्त्री छँदै जनार्दनलाई पार्टी छाडेर जानसमेत भन्न भ्याइसकेका प्रचण्डले विराटनगर बैठकमा भने पार्टीभित्र अन्तरसंघर्ष चलिरहने भन्दै यसलाई एकदमै स्वाभाविक रूपमा लिन कार्यकर्तालाई आग्रह गरेका थिए।
आफू कोही कसैमाथि कारबाहीको डन्डा चलाउने पक्षमा नरहेकोसमेत बताएर उनले प्रदेशका नेता–कार्यकर्तालाई आश्वस्त पार्न खोजेका छन्।
माओवादीले ‘प्रदेश १’ भन्ने कोशीमा जनार्दन पक्ष बलियो रहेको मानिन्छ। प्रदेश अध्यक्ष हर्क नेम्वाङ, प्रदेश संसदीय दलका नेता इन्द्र आङ्बोदेखि केन्द्रीय नेताहरू सुदन किराती, शिवकुमार मण्डल र मुख्य जनवर्गीय संगठनहरूमा पनि जनार्दन पक्षको नेतृत्व छ।
विराटनगर महानगर कमिटीमा त चुनावबाट जनार्दन पक्षले ठूलो जित हासिल गरेको थियो।
‘उहाँले हाम्रो प्रदेशको उपनिर्वाचन, स्ववियु निर्वाचन, विभिन्न संघसंस्थाको निर्वाचनमा पार्टीले पाएको सफलता, जनपरिचालनमा देखिएको अवस्थाको प्रशंसा गर्नुभयो,’ ती नेताले भने, ‘यो सबै कुरालाई ध्यान दिएरै उहाँले अरू बेलाभन्दा संयमित शैलीमा आफ्ना भनाइ राख्नुभयो।’
बैठकमा सहभागी नेताहरूका अनुसार अध्यक्ष प्रचण्डका सामुन्ने बोल्ने प्रदेशका नेताहरू धेरैले अहिले पार्टीमा देखिएको समस्या के हो, कहिले टुंगिन्छ भन्ने प्रश्नहरू अध्यक्षतिर सोझ्याएका थिए।
ती नेताले भने ‘जबाफमा अध्यक्षले वर्ग रहेसम्म वर्ग संघर्ष चलेजस्तै पार्टी रहेसम्म अन्तरसघंर्ष चलिरहने बताउनुभयो।’
ती नेताले प्रचण्डको भनाइ उद्धृत गर्दै भने, ‘अहिलेको अन्तरसघंर्ष कहिले टुंगिन्छ भनेर धेरै कमरेडहरूले सोध्नुभएको छ। यो पार्टी रहुन्जेल चल्छ। अहिलेको यो अन्तरसंघर्ष अन्त्य भए अर्को आइहाल्छ। विगतमा योभन्दा भीषण अन्तरसंघर्षहरू पार गरेर आएका हौं।’
पार्टी बैठकमा दिउँसो यति सन्तुलित भाषा प्रयोग गर्नुअघि बिहान भने उनले जनार्दनविरूद्ध तिखो टिप्पणी गरेका थिए।
केही समययता उनीसँग वाकयुद्ध छेडिरहेका उपमहासचिव शर्मातिर लक्ष्य गर्दै पत्रकारहरूले सोधेका थिए, ‘तपाईंलाई आफ्नै (पार्टीभित्रैका) ले पत्याउन सकेका छैनन् नि?’
जबाफमा उनले भनेका थिए, ‘एक जना प्रभाकरले नपत्याएर यो पार्टी आन्दोलन, यो इतिहास रोकिँदैन। यो कुरा हाम्रो स्थायी समितिको बैठकले प्रस्ट पारेको छ।’
पत्रकारहरूले विवाद चर्काउने गरी प्रश्न सोध्ने गरेको गुनासो गर्दै उनले थपेका थिए, ‘तपाईंहरू यसलाई चर्काउने ढंगले प्रश्न गर्न जरूरी पनि छैन। हामी आउने पदाधिकारी बैठकमा यो विषयमा उहाँले के भनेको त्यो बारे फेरि समीक्षा गर्नेछौं।’
केही दिनअघि मात्रै प्रचण्डले आफूले खाबो थामेजस्तो लाग्ने, आफूले छाडेका दिन गल्र्यामगुर्लुम ढल्छ जस्तो लाग्ने बताएका थिए।
उनलाई जबाफ दिने क्रममा जनार्दनले पनि शेषनागले पृथ्वी थामेको भ्रम पालेजस्तो कसैले पनि महसुस गर्न नहुने भन्दै सार्वजनिक अभिव्यक्ति दिएका थिए।
विराटनगर विमानस्थलमा स्वार्थ समूह कसलाई भनेको हो भन्ने प्रश्नमा प्रचण्डले, ‘पार्टीको स्वार्थ, पार्टीको लाइन, पार्टीको विधि, पार्टीको पद्धति र लिडरसिपभन्दा बाहिर सार्वजनिक रूपमा वा आन्तरिक रूपमा पनि स्वार्थमा केन्द्रित भएर मिटिङहरू गर्नु पार्टीकाविरूद्ध गतिविधि गर्नेलाई भनिएको’ भन्ने जबाफ दिएका थिए।
अध्यक्ष प्रचण्ड विराटनगर आएको दिन बिहीबार उपमहासचिव जनार्दन शर्मा भने बुटवलमा थिए।
सहिद बेपत्ता स्मृति प्रतिष्ठान नेपालले त्यहाँ आयोजना गरेको कार्यक्रममा नेत्रविक्रम चन्द विप्लव, घनश्याम भुसालसँगै वक्ता रहेका जनार्दनले बुटवलबाटै जबाफ दिएका थिए।
उनले पार्टीभित्र आन्तरिक लोकतन्त्र स्थापना गर्न नसक्दा अहिले समस्या देखा परेको बताएका थिए।
‘जसले नेतृत्वको जय जयकार गर्छ उसैलाई अगाडि बढाउने गर्दा पार्टीहरूमा जनताका मुद्दाहरू बुझ्ने क्षमता हराउँदै गएको,’ उनले बताएका थिए।
एमाले र माओवादी एकता टिक्न नसकेकोमा उनले भने, ‘विचारमा समस्या थियो होला त्यो मिलाउन सकिन्थ्यो, तर सत्ता स्वार्थको कारण जनताको विश्वासमाथि चिसो पानी खन्याइयो।’
जनार्दन त्यत्तिमै रोकिएनन्। प्रचण्डतर्फ संकेत गर्दै उनले २०७९ सालको चुनावपछि सरकारको नेतृत्व गर्ने अवसर पाए पनि आफ्नै कारणले गठबन्धन फेरिएको बताए।
उनले भने, ‘आफ्नै ढंगले गठबन्धन फेर्ने अभियानमा लाग्दा आज जनताको एजेन्डाहरू सम्बोधन गर्न नसक्ने अवस्थामा पुगिएको छ।’
पार्टीका बैठकहरूमा जनार्दन शर्माले बारम्बार गठबन्धन फेरिरहने अध्यक्षको कमजोरीले केन्द्र र सातै प्रदेशमा पार्टी एकैपटक सरकार बाहिर पुगेको बताउँदै आएका छन्। छलफल र बहस बेगरै अध्यक्षले आफूखुसी यसो गरेकाले संकट आएको जनार्दनको भनाइ छ।
प्रचण्ड भने जनार्दनले अनावश्यक विवाद झिकेर बखेडा गरेको भन्ने मान्यतामा छन्। दुई बीचको यिनै बेमेलले पछिल्लो समय माओवादीभित्र द्वन्द्व चर्किएको नेताहरू बताउँछन्।