राजनीतिक जीवनको उत्तरार्द्धमा भ्रष्टाचार आरोप खेपेर असहज अवस्था झेलिरहेका नेकपा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालसँग उनका पुराना सहयात्री झलनाथ खनालले अध्यक्षबाट राजीनामा दिन माग गरेका छन्।
एकीकृत समाजवादीका सम्मानित नेता झलनाथ खनालले पार्टी अध्यक्ष नेपालको राजीनामा माग गर्दै उनको राजीनामाले ‘पार्टी र नेपाल दुवैलाई हित गर्ने’ बताएका हुन्।
गएको सातादेखि जारी एकीकृत समाजवादीको सचिवालय बैठकमा आइतबार आफ्ना लिखित धारणा राख्दै नेता खनालले अध्यक्ष नेपालको राजीनामा मागेको पार्टीका एक पदाधिकारीले सेतोपाटीलाई जानकारी दिए।
‘आइतबार दिउँसोको सचिवालय बैठकमा उहाँले आफ्ना धारणाहरू लिखित रूपमा राख्नुभयो,’ एकीकृत समाजवादीका एक पदाधिकारीले भने ‘त्यसक्रममा उहाँले मूलतः दुइटा कुरा राख्नुभयो। पहिलो, अध्यक्ष नेपालले जिम्मेवारीबाट मुक्त हुनु नै पार्टीका लागि राम्रो हुने बताउनुभयो। अर्को, रामकुमारी झाक्रीमाथि कारबाही गर्न नहुने उहाँको धारणा थियो।’
आइतबारको सचिवालय बैठकमा दिउँसो आफ्ना धारणा राखेर राति चीनतिर लागेका पूर्वप्रधानमन्त्री खनालले पार्टी अध्यक्ष नेपालमाथि भ्रष्टाचारको गम्भीर आरोप लागेको र अख्तियारले मुद्दा नै दायर गरिसकेको अवस्थामा उनले अध्यक्ष पद छाड्दा सबैभन्दा उत्तम हुने बताएको ती नेताले जानकारी दिए।
एकीकृत समाजवादीका नेताहरूका अनुसार पार्टीको सचिवालयमा अध्यक्ष नेपालको एकछत्र प्रभाव छ। जहाँ खनाल अल्पमतमा छन्। त्यसैले पार्टी सचिवालयमा उनको धारणाको सुनुवाइ हुने सम्भावना कमजोर छ।
‘उहाँको लिखित धारणाबारे अहिले बाहिर कुरा नगर्ने सहमति बैठकमा भएको छ,’ पार्टीका एक पदाधिकारीले भने, ‘फेरि उहाँ अहिले चीन भ्रमणमा हुनुहुन्छ। तर, उहाँले अध्यक्षको राजीनामा मागिसकेपछि बैठकमा पहिले बोलिसकेकाहरूले फेरि बोल्ने क्रम चलिरहेको छ। अधिकांशले खनालको प्रस्ताव खारेज गर्नुपर्ने मत राखेका छन्।’
त्यस्तै पार्टी स्थायी कमिटी सदस्य रामकुमारी झाक्रीले लुम्बिनीको कार्यक्रममा अध्यक्ष नेपाल लक्षित गर्दै अर्ली महाधिवेशन गर्नुपर्ने बताएकी थिइन्। त्यसक्रममा उनले ‘मरेको सिनो काँधमा बोकेर हिँड्न नसक्ने’ अभिव्यक्ति समेत दिएकी थिइन्।
लगत्तै वरिष्ठ उपाध्यक्ष राजेन्द्र पाण्डे, उपाध्यक्ष जगन्नाथ खतिवडा लगायतले झाक्रीको अभिव्यक्ति गलत भएको बताएका थिए। माधव नेपालको प्रचण्ड बहुमत रहेको पार्टीको सचिवालयमा त उनीमाथि कारबाही गर्नुपर्ने आवाज लगातार उठिरहेको छ।
सम्मानित नेता खनाल, महासचिव घनश्याम भुसाल र नेता घनेन्द्र बस्नेतबाहेक सचिवालयका बहुसंख्यक सदस्यहरू झाक्रीमाथि कारबाही गर्नुपर्ने पक्षमा देखिएका छन्। खनाल, भुसाल र बस्नेतले भने उनीमाथि कारबाही हुन नहुने बताउँदै आएका छन्।
यही विषयमा बोल्ने क्रममा आइतबार सम्मानित नेता खनालले ‘अध्यक्षले राजीनामा दिएको भए झाक्रीले यस्तो बोल्ने अवस्था नै आउने थिएन’ समेत भनेको नेताहरूले बताएका छन्।
अध्यक्ष नेपाल निकट एक पदाधिकारीले भने झाक्रीमाथि सचिवालयले कुनै न कुनै एक्सन लिने तयारी गरेको जानकारी दिए।
खनाल निकट स्रोतले चाहिँ उनका कुरा सचिवालयमा सुनुवाइ नभए चीन भ्रमणबाट फर्केलगत्तै उनले बैठकमा राखेको धारणा सार्वजनिक गर्नेछन्। खनाल आइतबार राति चीनतिर लागेका हुन्।
लामो समयदेखिका राजनीतिक सहयात्री माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनाल पार्टी राजनीतिमा सधैं सँगै तर सधैं बेमेलको अवस्थाबाट गुज्रिँदै आएका नेताहरू हुन्।
खनाललाई २०३९ मा तत्कालीन नेकपा मालेको महासचिव बनाउन नेपालले नै प्रस्ताव गरेका थिए।
नेपालकै प्रस्तावमा २०३९ मा खनाल महासचिव भएका थिए। पछि मदन भण्डारीलाई महासचिव बनाउने बेलामा उनको प्रस्ताव खनालले गरेका थिए।
माले हुँदै एमाले बनेको पार्टीमा मदन भण्डारीले महासचिवको रूपमा नेतृत्व गरिरहेका बेला भण्डारीको २०५० जेठ ३ मा दासढुंगा दुर्घटनामा मृत्यु भयो। त्यसपछि महासचिवको जिम्मेवारी नेपालले पाएका थिए।
उनले महासचिवको जिम्मेवारी लिइरहेकै बेला २०५४ मा महाकाली सन्धीको विवादले एमाले विभाजित बनेको थियो। वामदेव गौतम, सिपी मैनालीहरूले माले गठन गर्दा झलनाथ खनाल र माधव नेपालहरू एमाले सम्हालेर बसेका थिए।
पछि वामदेव समूह एमालेमा समाहित हुँदा सिपी समूह माले पुनर्गठन गरेर एमाले बाहिरै रहेको थियो। २०६२–६३ मा जतिबेला माधव नेपाल नजरबन्दमा थिए, त्यसबेला कार्यवाहक महासचिवको जिम्मा झलनाथले पाएपछि पद हत्याउन खोजेको भन्दै खनालसँग नेपाल रूष्ट बनेको नेताहरू बताउँछन्।
२०६४ को पहिलो संविधान सभामा पार्टी पराजित भएर तेस्रो बन्दा माधव नेपाल, केपी ओली लगायतका नेताहरू आफै पराजित बनेका थिए। त्यहीबेला नेपालले नैतिकताको आधारमा राजीनामा दिएपछि खनालले महासचिवको जिम्मा पाएका थिए।
त्यसपछि बुटवल महाधिवेशनमा खनाल र ओली अध्यक्षमा भिड्दा नेपाल मौन जस्तै बसिदिए। नवौं महाधिवेशनसम्म आइपुग्दा खनाल टिमका बहुसंख्यक नेताले माधवलाई भावी अध्यक्षका रूपमा अघि सारेपछि खनाल पछि हट्न बाध्य भए। नवौं महाधिवेशनमा माधव–ओली अध्यक्षमा भिड्दा खनाल पनि मौन बसिदिए। माधव ओलीसँग पराजित भए।
‘उहाँहरूले एकापसमा साटो फेर्ने क्रम चलिरह्यो,’ एकीकृत समाजवादीका एक नेताले भने, ‘नेकपा कालमा पनि उहाँहरू सँगै देखिनुहुन्थ्यो, तर आपसमा हार्दिकता थिएन।’
नेकपाकालका आखिरी दिनहरूमा प्रचण्ड, नेपाल, खनाल, वामदेव गौतमहरू एकै ठाउँमा थिए।
सर्वोच्च अदालतले एमाले–माओवादी अलग बनाएपछि पनि नेपाल र खनाल एकै समूहमा रहे।
एमाले विभाजन गरेर एकीकृत समाजवादी बनाउँदा पनि उनीहरू साथै रहे। वामदेव पनि एमालेमा रहेनन्। त्यसपछि एमालेमा ओलीको एकछत्र प्रभाव स्थापित भएको थियो।
पार्टी विभाजनपछि गतवर्ष महाधिवेशन गरेको एकीकृत समाजवादीमा त्यसपछि भने खनाल र नेपालबीच अन्तरविरोध चुलिँदै गएको नेताहरू बताउँछन्।
माधव नेपालमा मदन भण्डारीको ‘जनताको बहुदलीय जनवाद’ कार्यक्रमप्रति अझै पनि मोह रहेको आरोप खनाल पक्षले लगाउँदै आएको छ।
एमालेकालमै जबजलाई दक्ष प्रजापतिको टाउको भनेर टिप्पणी गरेका खनाल ‘समाजवादी क्रान्तिको नयाँ कार्यक्रम’ अघि सार्नुपर्ने पक्षमा छन्।
महाधिवेशनले त्यही नीति पारित गरेको तर महाधिवेशनको लामो समयसम्म त्यो कार्यक्रम छापेर बाहिर नल्याएको, कार्यान्वयनमा उदासिनता देखाएको भन्दै खनालले आफू निकटहरूलाई यसरी पार्टी नचल्ने बताउँदै आएका थिए।
यसबाहेक राजनीतिक प्रतिवेदन र विधानमा पनि प्रश्न रहेको बताउने खनाल आफै अध्यक्ष हुने दाउमा पनि रहेको नेताहरू बताउँछन्।
‘त्यसैले यसरी पार्टी चल्दैन, अब पुनःगठन गर्नुपर्छ भन्ने कुरा उहाँले भन्दै आउनुभएको थियो,’ ती नेताले भने ‘अहिले पतन्जली प्रकरणले उहाँलाई बल मिलेको हुनुपर्छ। त्यसैले उहाँले अध्यक्षको राजीनामा माग्नुभएको होला।’
पूर्व प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका नेपाललाई पतन्जली प्रकरणमा विशेष अदालतले ३५ लाख रूपैयाँ धरौटीमा छाड्न आदेश दिएको छ। असार ११ मा न्यायाधीशहरू तेजनारायण सिंह, रामबहादुर थापा र विदुर कोइरालाको इजलासले यस्तो आदेश दिएको थियो।
काभ्रेमा रहेको पतञ्जली योग पिठ तथा आयुर्वेदिक कम्पनीका नाममा रहेको हदबन्दी छुटको जग्गा किनबेच गरेर भ्रष्टाचार गरेको भन्दै अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले पूर्वप्रधानमन्त्री नेपालसहित ९३ जनाविरूद्ध विशेष अदालतमा मुद्दा दायर गरेको थियो।
अख्तियारले नेता नेपाललाई १८ करोड ५८ लाख ५० हजार रूपैयाँ बिगो मागदाबी गरेको छ।
२०६६ सालमा नेपाल प्रधानमन्त्री हुँदा मन्त्रिपरिषदबाट निर्णय गरेर हदबन्दी छुटमा रहेको जग्गा खरिद गर्ने स्वीकृति दिइएको थियो। तर पछि हदबन्दीभन्दा बढी कानुन विपरीत जग्गा बिक्री गरेको भन्दै उजुरी आएपछि अख्तियारले यसबारे अनुसन्धान अघि बढाएको थियो। अख्तियारले भ्रष्टाचार मुद्दा दायर गरेसँगै नेपालको सांसद पद निलम्बनमा छ।
-1746009348.jpg)
