चीनका राष्ट्रपति सी चिनफिङले अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सुरू गरेको भन्सार युद्धले कसैलाई पनि फाइदा नहुने टिप्पणी गरेका छन्।
सबै देशलाई भन्सार लगाएका ट्रम्पले चीनलाई धेरै उच्च भन्सार दर लगाएर व्यापार युद्ध चर्काएपछि भियतनाम, मलेसिया र क्याम्बोडियाको भ्रमणमा निस्केका सीले भियतनामी मिडियामा उल्लेख गरेका छन्।
'व्यापार युद्ध र भन्सार युद्धले कोही पनि विजेता बनाउँदैन। अनि संरक्षणकारी व्यापार नीतिले कहीँ पनि पुर्याउँदैन,' सीले भनेका छन्।
सबै देशले दृढताका साथ बहुपक्षीय व्यापार व्यवस्था, स्थिर विश्वव्यापी औद्योगिक र आपूर्तिका कडीहरू अनि खुला र सहकार्यको अन्तर्राष्ट्रिय वातावरणको रक्षा गर्नुपर्नेमा पनि सीले जोड दिएका छन्।
खुला बजार व्यवस्थाको प्रवर्तक अमेरिकाका राष्ट्रपति ट्रम्पले सो व्यवस्थालाई धराशायी पार्न खोजिरहेका छन्। यस्तो बेला अमेरिकाले फकाएर करिब अढाइ दशक अघि सो व्यवस्थामा भित्र्याएको चीनका राष्ट्रपति सीले भने सो व्यवस्थालाई जोगाउनु पर्ने भनिरहेका छन्।
यसअघि ट्रम्पले चर्काएको भन्सार युद्धबारे शुक्रबार पहिलोपटक बोल्दै सीले चीनको विकास कहिल्यै पनि अरूको भिखमा निर्भर नभएको बताएका थिए।
‘चीनको विकास जहिल्यै पनि आत्म-निर्भरता र कडा परिश्रममा भर परेको छ। अरूको भिखमा कहिल्यै पनि भर परेको छैन,’ सीले शुक्रबार भन्सार युद्धबारे बोले भनेर चिनियाँ सरकारी मिडियाले जनाएका थिए।
चीन कहिल्यै पनि अरूको अन्यायपूर्ण दमनबाट नडराएको पनि सीले औंल्याएका छन्।
पहिलो कार्यकालमा पनि चीनसँग व्यापार युद्ध सुरू गरेका ट्रम्पले दोस्रो कार्यकालमा यसलाई झन् धेरै चर्काएका छन्।
पहिले ट्रम्पले चिनियाँ उत्पादनमा भन्सार बढाउने अनि चीनले त्यसको जबाफ दिने क्रम पटक पटक हुँदा अब चीनलाई घटीमा १४५ प्रतिशत र अमेरिकालाई १२५ प्रतिशत भन्सार लाग्नेछ।
चीनलाई गलाउन भनेर ट्रम्पले सोमबार १०४ प्रतिशत भन्सार घोषणा गरेलगत्तै चीनले पनि अमेरिकी आयातमा ८४ प्रतिशत भन्सार लगाउने घोषणाले रिसाएका ट्रम्पले बिहीबार भन्सार बढाएर १४५ प्रतिशत पुर्याउने घोषणा गरेका थिए।
त्यसको जबाफमा शुक्रबार चीनले पनि अमेरिकी उत्पादनमा लाग्ने भन्सार दर बढाएर १२५ प्रतिशत पुर्याएको छ।
पछिल्लो वृद्धि घोषणा गर्दै चिनियाँ मन्त्रिपरिषद स्टेट काउन्सिलको भन्सार महसुल आयोगले यसपछि भने चीनले अमेरिकी उत्पादनमा थप भन्सार नबढाउने जनाएको भनेर हङकङबाट प्रकाशित हुने साउथ चाइना मर्निङ पोष्टले लेखेको छ।
अमेरिकाले भन्सारमा संख्याको खेल खेलिरहे पनि चीनले भने अब त्यसलाई बेवास्ता गर्ने सो आयोगले जानकारी दिएको छ।
अहिलेकै दरमा नै अमेरिकी वस्तु चिनियाँ बजारमा बिक्न गाह्रो हुने भन्दै अमेरिकाले अझै चीनमाथि थप भन्सार लगाए पनि चीनले अझै बढाउनुको आर्थिक रूपमा केही पनि अर्थ नहुने आयोगले स्पष्ट पारेको छ।
यसरी ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालमा विश्वका सबभन्दा ठूला दुई देशबीच व्यापार युद्ध चर्किएको छ।
चीनले ठगेर अमेरिकालाई धेरै व्यापार घाटा भएको आरोप लगाउँदै ट्रम्पले चीनसँग व्यापार युद्ध चर्काएका हुन्।
अमेरिकी व्यापार प्रतिनिधिको कार्यालयका अनुसार सन् २०२४ मा अमेरिकाको चीनसँग दुई खर्ब ९५ अर्ब ४० करोड डलरको व्यापार घाटा थियो।
गत वर्ष दुई देशबीच कुल पाँच खर्ब २८ अर्ब ४० करोड डलरको व्यापार भएको थियो। त्यसमा चीनले अमेरिकालाई चार खर्ब ३८ अर्ब ९० करोड डलरको सामान बेचेको र अमेरिकाले चीनलाई एक खर्ब ४३ अर्ब ५० करोडको वस्तु बेचेको थियो।
अमेरिकाले चीनबाट मुख्यतः इलेक्ट्रोनिक्स, मेसिनरी, उपभोग्य वस्तुहरू, औषधि र चिकित्सा सामग्री, अटो पार्ट्स र सोलार प्यानल अनि ब्याट्री आयात गर्छ।
इलेक्ट्रोनिक्समा आइफोन लगायत स्मार्टफोन, ल्यापटप, टेलिभिजन, र त्यसका सामान लगायत पर्छन्। त्यस्तै मेसिनरीमा औद्योगिक उपकरण, विद्युत उत्पादनमा प्रयोग हुने उपकरण र निर्माण सामग्री लगायत पर्छन्।
उपभोग्य वस्तुमा लुगा, जुत्ता, खेलौना र फर्निचर लगायत पर्छन्।
चीनले भने अमेरिकाबाट मुख्यतः कृषि उत्पादन, हवाई जहाज अनि त्यसका र एरोस्पेसका पार्टपुर्जाहरू, इन्धन, सवारी साधन र अटो पार्ट्स, रासायनिक पदार्थ, आणविक भट्टीका लागि चाहिने मेसिनरी र अत्याधुनिक प्रविधिका लागि चाहिने चिप्स लगायत वस्तु आयात गर्छ।
चीनले अमेरिकाबाट किन्ने कृषि उत्पादनमा भटमास, सुँगुरको मासु, मकै, र कपास लगायत पर्छन्। चीन अमेरिकी भटमासको सबभन्दा ठूलो ग्राहक हो।
त्यस्तै, इन्धनमा तरल प्राकृतिक ग्यास (एलएनजी), कच्चा तेल, र कोइला लगायत पर्छन् भने रासायनिक पदार्थमा प्लास्टिक, मल, र विशेष रसायनहरू पर्छन्।
चीनबाट आयात हुने स्मार्टफोन लगायत इलेक्ट्रोनिक्स सामानहरूमा रेसिप्रोकल (पारस्परिक) भन्सार दर नलगाउने ट्रम्पले निर्णय गरेका छन्।
अमेरिकी भन्सार तथा सीमा सुरक्षा विभागले शुक्रबार राति सूचना जारी स्मार्टफोन, कम्युटर लगायतका इलेक्ट्रोनिक सामानहरूमा भन्सार छुट दिने जानकारी दिएको छ। विभागको सो निर्णय अनुसार त्यस्ता सामानमा १० प्रतिशत विश्वव्यापी भन्सार पनि नलाग्ने भएको छ। तर दोस्रो कार्यकालको सुरूमा १० प्रतिशतको दरले दुईपटक गरेर बढाएको २० प्रतिशत दर भने लाग्नेछ।
अरू चिनियाँ उत्पादनमा भने ट्रम्पले दोस्रो कार्यकालमा लगाएको १४५ प्रतिशत भन्सार दर लाग्नेछ।
(विभिन्न अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरूको सहयोगमा तयार पारिएको)
