'प्लस टु' पछि हाम्रो सम्पर्कमा अलिकति कमी आएको थियो। मेरो साथी अफरोजले बैंकिङ क्षेत्रमा प्रवेश पाएपछि पहिलो पोस्टिङ उनको गृह जिल्लामा भयो, उनी काठमाडौं छोडेर गए।
त्यसपछि हाम्रो अन्तर्क्रिया अझै कम हुन थाल्यो। सँगै नहुँदा यादहरूले धेरै सतायो। हामीले भेट हुने मौका वर्षको १–२ पटक मात्र पायौं। कहिलेकाहीँ भेट्न पाउँदा खुसीले गदगद हुन्थ्यौं।
उनी केही वर्षपछि ट्रान्सफर भएर फेरि काठमाडौं फर्किए। तर हाम्रो भेटघाट भने पहिले जस्तो हुन सकेन। एक शनिबार मलाई अफरोजको फोन आयो, भने- आज भेटौं न?
मैले भनें- बैंकलाई तुरून्त एनटिए रिपोर्ट बुझाउनु छ, म आज पनि अफिसमा छु, अर्को शनिबार भेटौं है ?’
अर्को शनिबार पनि फोन आयो, 'कता छौ?'
मैले भनें- म मम्मीसँग मन्दिर आएको छु, पछि भेटौं है? अनि सबै ठिक छ नि ?
यस्तो सिलसिला झन्डै एक महिना बित्यो अनि अन्तत: भेट्यौं।
बसन्तपुरमा मामाको चिया पसल अगाडि बस्यौं। चिया पिउँदै साथीले स्पष्ट रूपमा टिप्पणी गरे कि म उनलाई आवश्यक पर्दा मात्र सम्पर्क गर्छु।
उनले भने, 'तिमी त काम पर्दामात्र फोन गर्छौ यार!’
म झस्किएँ।
लाग्यो म धेरै नै निर्भर भएँ कि!
प्रिय साथी, तिमीले आवश्यकता पर्दामात्र साथीहरूलाई भेट्नु त कमजोर बन्धनको संकेत हो भनी तर्क गर्दा मैले जवाफ दिन सकिनँ। तर यस विषयमा चर्चा गर्न अत्यावश्यक छ।
पक्कै पनि, मेरो दु:ख र सुखका अधिकांश क्षणमा तिमी साथमा थियौ, सायद म पनि थिएँ र प्रतीज्ञा छ रहिरहने छु। उमेरसँगै जिम्मेवारीहरू बढ्दै जाँदा र हाम्रो प्राथमिकताहरू परिवर्तन हुँदै जाँदा, साथीहरूसँगको अन्तर्क्रियाको आवृत्ति र प्रकृतिमा अक्सर महत्वपूर्ण परिवर्तन आउँछन्, अझ भनौं समय व्यवस्थापन गर्न धौ–धौ पर्छ।
मित्रता एक अनमोल उपहार हो साथी, जसले हामीलाई जीवनका उतार–चढावमा साथ दिन्छ। हामीले पारस्परिक सहयोगको अवधारणा, सम्बन्धको परिवर्तनशील प्रकृति, र हाम्रो द्रुत–गतिको जीवनका माग बुझ्ने र समायोजन गर्ने महत्त्वको बारेमा बुझ्न जरूरी छ। ताकी भविष्यमा हामीबीच कुनै गुनासो र सम्बन्धमा विच्छेद वा दूरी नआओस्। यद्यपि, पारस्परिकताको अवधारणाले निरन्तर सम्पर्क वा निरन्तर उपलब्धतालाई मात्र संकेत गर्दैन। पारस्परिक अवधारणाले एक सन्तुलित सम्बन्धलाई बुझाउँछ जहाँ एकअर्काबाट समान मूल्यको सहयोग लेनदेन गर्दछौं।
मित्रता आपसी सहयोग र समझदारीको आधारमा बनाइन्छ। जब व्यक्ति परिपक्व हुन्छ, जिम्मेवारीहरू थुप्रिन्छ, र समय दुर्लभ स्रोत बन्छ, त्यस्तो अवस्थामा तत्काल आवश्यकताका आधारमा हाम्रो अन्तर्क्रियालाई प्राथमिकता दिनु स्वाभाविक हो भन्ने कुरा तिमी बुझिदिनु।
हामीलाई सहयोग वा मार्गदर्शन चाहिने बेलामा मात्र साथीलाई सम्पर्क गर्दा सम्बन्धलाई कमजोर इंगित गर्दैन बरू, यसले हामीलाई चाहिने सहयोग प्रदान गर्ने हाम्रा साथीहरूको क्षमतामा रहेको विश्वासलाई देखाउँछ।
आखिर, जीवन विकास र रूपान्तरणको निरन्तर यात्रा हो, र मित्रता र समय दुवै यसको बहाव र प्रवाहको अधीनमा छन्। जब हामी जीवनका विभिन्न चरणहरू पार गर्छौं, हाम्रा कुरा र स्वभावहरू विस्तार र संकुचित भएको देखिन्छन्।
जीवनको प्रत्येक चरणले नयाँ अनुभव र चुनौतीहरू ल्याउँछ, हामीलाई विभिन्न स्रोतहरूबाट समर्थन खोज्न आवश्यक छ। यस सन्दर्भमा, मित्रता एक विविध उपकरणहरूको बाकस जस्तै बन्छ।
आजको द्रुत–गतिको संसारमा, व्यक्तिगत र व्यावसायिक प्रतिबद्धताहरू सन्तुलनमा राख्नु भारी हुन सक्छ भन्ने कुरा तिमीले पक्कै बुझेको छौ।
समय र ऊर्जाको कुरा गर्दा हामी सबैका सीमितताहरू छन् भनी पहिचान गर्न पनि आवश्यक छ। यद्यपि म मेरा सबै साथीहरूसँग बारम्बार सम्पर्क कायम राख्न चाहन्छु, तर परिस्थितिले प्रायः अन्यथा निर्देशन दिन्छ। तिमी छिटपुट संचार वा भनौं विरलै हुने सम्पर्कलाई मित्रतामा नकारात्मक प्रतिबिम्बको रूपमा नहेर्नु, बरू यसको सट्टा, तिम्रा साथीहरू सम्भवतः समान चुनौतीहरूको सामना गरिरहेका छन् भनेर बुझ्नू।
नारायण गोपालको गीत 'एउटा साथीको साथले कति फरक पार्दछ जिउनुमा' भनेजस्तै एक साथीको समानुभूति, सल्लाह र समझदारीले जीवन धेरै सहज गराउँछ। त्यसैले आवश्यक परेको बेला फोन गर्ने कुरालाई सामान्य लिनू, तिमीलाई मेरो आवश्यकता परेको बेला पनि म तिमीसँगै हुनेछु।
दीगो सम्बन्धको पालनपोषण गर्न र व्यक्तिगत विकासको लागि हामी दुबैलाई एक अर्काको आवश्यकता छ।
प्यारो अफरोज, मित्रतालाई अन्तर्क्रियाको आवृत्तिले मात्र मापन गर्नु हुँदैन बरू वास्तवमै आवश्यक परेको बेला प्रदान गर्ने अटुट समर्थनद्वारा मापन गर्नु पर्दछ।
सामाजिक सञ्जालमा के – कति पटक अन्तर्क्रिया भयो, त्यसले हाम्रो मित्रताको स्तर देखाउँदैन। साँचो मित्रताले अक्सर समय र दूरीको परीक्षाको सामना गर्दछन्, र कहिलेकाहीँ मद्दतको लागि गरिएको आह्वानलाई बेवास्ता गर्नुहुँदैन।
मित्रता पनि मानव जडानजस्तै, समयसँग विकसित हुने हो। जिम्मेवारीहरू बढ्दै जाँदा र जीवनका मागहरू बढ्दै जाँदा, साथीहरूसँगको कुराकानी गर्ने तरिका स्वाभाविक रूपमा परिवर्तन हुन्छन्। तत्काल आवश्यकताहरूमा आधारित चयनात्मक सञ्चारलाई असामान्य रूपमा हेर्नु हुँदैन बरू सम्बन्धमा निहित विश्वास र समर्थनको प्रमाणको रूपमा हेर्नु पर्छ।
मित्रताको परिवर्तनशील प्रकृति बुझ्ने, पारस्परिक समर्थनलाई अंगाल्ने र हाम्रो व्यस्त जीवनका मागहरू मिलाउन दीगो जडानहरू पालनपोषण गर्न महत्त्वपूर्ण छ।
म तिमीलाई बाचा गर्दछु कि समयको अविरल वेगसँगै छुट्टिएर वर्षौंसम्म भेट भएनछ भने पनि तिमीसँग बिताएका तीता–मीठा यादहरू मेरो मन र मानसपटलमा कहिले फिक्का हुने छैनन्। साँचो मित्रताहरू लचिलो हुन्छन्, सम्पर्कको आवृति र निरन्तरताको पर्वाह नगरी हामी अगाडि बढौं।
